middeleeuwen
Honderden jaren lang associeerde men de middeleeuwen met stilstand en achteruitgang, maar in het fin de siècle was juist dit tijdperk ongekend populair.
De periode werd grondig bestudeerd door wetenschappers en geromantiseerd in literatuur en op Wereldtentoonstellingen.
Ook prentkunstenaars voelden zich ertoe aangetrokken. In hun ogen waren de middeleeuwen een toonbeeld van zuiverheid, vroomheid en ambacht.
Daarmee diende deze periode als een soort tegengif voor de decadentie, snelheid en rationaliteit van het eigentijdse leven in de overbevolkte metropool Parijs.
-
Spirituele kunst
Symbolistische prentkunstenaars als Maurice Denis en Emile Bernard herkenden in de middeleeuwse kunst het idee van een toegewijd en spiritueel kunstenaarschap.
Ze wilden zich losweken van de virtuoze maar zielloze kunst zoals die in hun tijd aan de kunstacademie werd onderwezen en zagen de middeleeuwen als een poort naar een nieuwe manier van uitdrukken.
Hierin stond niet langer de zichtbare werkelijkheid centraal maar de ideeënwereld erachter.
-
Middeleeuws Brugge
Prentkunstenaars putten zowel uit de onderwerpen als uit de stijl en techniek van de middeleeuwse kunst.
Bernard bijvoorbeeld liet zich in zijn primitivistische Bijbelse voorstellingen voor het tijdschrift L’Ymagier inspireren door de eenvoud van middeleeuwse houtsneden en felgekleurde bidprentjes voor het volk.
Soms is de invloed ook minder letterlijk. Zo gaf Georges De Feure in zijn prentenserie Bruges: mystique et sensuelle de mystieke sfeer van het middeleeuwse stadje Brugge weer.
Verder lezen
R. Stuip et al. (red.), De middeleeuwen in de negentiende eeuw, Hilversum 1996
Elizabeth Emery, Laura Morowitz, Consuming the Past. The Medieval Revival in Fin-de-Siècle France, Aldershot 2003