Odilon Redon, Hoofd van een kind met bloemen (Tête d'enfant avec fleurs), 1897

Décoration

Décoration was voor de prentkunstenaars van het fin de siècle het hoogst haalbare.

Door decoratief te werken slechtten zij de barrière tussen de ‘hoge’ schilderkunst en de ‘lage’ toegepaste kunsten en probeerden ze kunst en het dagelijks leven met elkaar te verenigen.

Kunstenaars van de Nabis en art-nouveau ontwierpen moderne prenten in een decoratieve stijl die dienden als verfraaiing van hun directe omgeving.

Decoratie in prentkunst

Het vertalen van hun ontwerp naar de lithosteen of het houtblok hielp moderne prentkunstenaars om tot ‘platte’ composities van lijnen, vlakken, patronen en kleuren te komen.

Voor inspiratie keken ze vooral naar de door hun bewonderde Japanse houtsneden met hun sterk omlijnde, langgerekte silhouetten, grote kleurvlakken en ongebruikelijke gezichtspunten. Symbolistische prentkunstenaars leerden van deze voorbeelden dat het niet noodzakelijk was de wereld als natuurgetrouwe illusie weer te geven.

Door hun prenten zorgvuldig te arrangeren tot decoratieve composities beoogden ze, net als hun symbolistische collega’s in de muziek en poëzie, niet alleen de zintuigen van de beschouwers te prikkelen, maar ook hun ziel te raken.

Félix Vallotton, Luiheid (La paresse), 1896

Félix Vallotton, Luiheid (La paresse), 1896

Edouard Vuillard, Interieur met roze behang I (Intérieur aux tentures roses I), 1899

Edouard Vuillard, Interieur met roze behang I (Intérieur aux tentures roses I), 1899

Prentkunst als decoratie

Kunstenaars decoreerden het dagelijks leven door naast autonome kunstprenten ook toegepaste grafiek te ontwerpen.

In de eerste plaats werkten ze voor de eigen besloten culturele werelden van het theater, de muziek en literatuur. Hun affiches en tijdschriftillustraties waren echter bestemd voor iedereen.

Met felgekleurde advertenties versierden de grauwe straten van Parijs, waar deze ‘fresco’s voor de massa’ voor iedereen te bewonderen waren.

George Auriol, Theaterprogramma voor Ménages d'artistes van Eugène Brieux en Le maître van Jean Jullien (Théâtre Libre, 21 maart 1890), 1889

George Auriol, Theaterprogramma voor Ménages d'artistes van Eugène Brieux en Le maître van Jean Jullien (Théâtre Libre, 21 maart 1890), 1889


Verder lezen:
  • Patricia Eckert Boyer, ‘L’Estampe originale and the Revival of Decorative Art and Craft in Late Nineteenth-Century France’, in L'Estampe originale. Artistic Printmaking in France 1893-1895, Zwolle 1991, pp. 26-49
  • Gloria Groom, Nicholas Watkins, Beyond the easel. Decorative Painting by Bonnard, Vuillard, Denis and Roussel 1890-1930, New Haven 2001
  • Katherine M. Kuenzli, The Nabis and Intimate Modernism. Painting and the Decorative at the Fin-de-Siècle, Ashgate 2010