In de tweede helft van de negentiende eeuw bracht dit Haagse kunstenaarsechtpaar een belangwekkende collectie schilderijen, tekeningen en kunstnijverheid bijeen.
Oog voor kwaliteit en vakmanschap
Mesdag was zelf een gevierd schilder van de Haagse School. Hij had een grote voorliefde voor studies en schetsmatige schilderijen, waarin de hand van de maker duidelijk te zien was. Ook had hij een goed oog voor kwaliteit en vakmanschap, waarvan zijn verzameling Japanse sierkunst en keramiek van Theodoor Colenbrander sprekende voorbeelden zijn.
Franse meesterwerken
De Mesdag Collectie is met name beroemd om de verzameling Franse meesterwerken van de School van Barbizon, een van de grootste en belangrijkste ter wereld, en zijn indrukwekkende collectie schilderijen, aquarellen en tekeningen van de Haagse School.
Onderdeel van Van Gogh Museum
In 1903 schonk Mesdag zijn museum aan de Nederlandse Staat en sinds 1990 is De Mesdag Collectie een onderdeel van het Van Gogh Museum in Amsterdam.
De Franse en Hollandse schilders die Mesdag bewonderde en verzamelde, waren een belangrijke inspiratiebron voor Vincent van Gogh. Van Gogh heeft zelf nog les gehad van Mauve. In 1882 heeft Van Gogh een deel van Mesdags collectie Franse schilderkunst op een tentoonstelling gezien. Hij schreef er lovend over in een van zijn brieven:
“Er is veel moois daar van Dupré, Corot, Daubigny, Diaz, Courbet, Breton, Jacque &c. (…) Ik ben blij ik dat alles nog heb gezien.” Vincent aan Theo, 15-16 juli 1882
De collecties van De Mesdag Collectie en het Van Gogh Museum sluiten mooi op elkaar aan en geven een goed overzicht van de kunst van de late 19de eeuw.