Vandaag opende het Van Gogh Museum voor het eerst in 2021 zijn deuren voor het publiek, na 171 dagen gesloten te zijn geweest vanwege de landelijke covid-19-maatregelen. De tentoonstelling Ongekend. 10 jaar bijzondere aanwinsten en hun verhalen is daarmee voor het eerst dit jaar te zien.
In deze tentoonstelling staan kunstwerken centraal die de afgelopen jaren door het museum aan de collectie zijn toegevoegd: schilderijen, werken op papier en sculpturen van bekende én onbekende kunstenaars worden in gemengde opstellingen getoond.
Deze aanwinsten worden in de expositie begeleid door een veelvoud aan persoonlijke verhalen, van zowel museummedewerkers als inwoners van Amsterdam.
Gershwin Bonevacia, stadsdichter van Amsterdam en een van de bijdragers aan de verhalen in Ongekend, opende vanochtend om 10 uur de deuren van het Van Gogh Museum met een voordracht van een gedicht dat hij speciaal voor deze feestelijke dag maakte.
Een ode aan cultuur en de stad Amsterdam:
‘Wat we nodig hebben (…)
Cultuur is het belangrijkste fundament, de stad vecht zich terug met creativiteit, inspiratie en verbinding. (…)
In deze tijd bieden kunstenaars, creatievelingen en conservators, ons perspectief, een blik op de toekomst.’
Na de voordracht konden de eerste bezoekers het museum betreden. Na afloop van hun bezoek mochten ze een zonnebloem als aandenken mee naar huis nemen, aangeboden door Van Gogh Museum-partner Takii.
Het Van Gogh Museum garandeert een zo veilig mogelijk bezoek volgens alle geldende overheidsmaatregelen. Het is verplicht vooraf een ticket te reserveren. Per tijdstip is maar een beperkt aantal tickets beschikbaar om te kunnen verzekeren dat er voldoende afstand kan worden gehouden.
De tentoonstelling Ongekend is tot en met 12 september te zien. Daarnaast hangt er in de vaste collectie nieuw verworven werk van Georges Lacombe, een tijdgenoot van Van Gogh. Tevens is de serie Compressed Landscapes, digitaal werk van hedendaagse kunstenaar Jan Robert Leegte, te zien.
Ongekend niet langer onbekend
Precies vier maanden later dan gepland hoeft ook eindelijk de tentoonstelling Ongekend niet langer onbekend te blijven.
Ongekend. 10 jaar bijzondere aanwinsten en hun verhalen toont de meest opvallende en bijzondere aanwinsten van het afgelopen decennium en beslaat de volledige breedte van het verzamelgebied van het museum: van schilderijen tot tekeningen, prenten, sculpturen en brieven die zijn verworven via schenkingen van particulieren tot aankopen via veilingen.
De ruim 150 kunstwerken in Ongekend zijn, wellicht anders dan verwacht, doorgaans juist niet van de hand van Van Gogh. Grote namen uit Van Goghs tijd zijn wel te bewonderen, zoals Claude Monet, Berthe Morisot, Edgar Degas en Henri de Toulouse-Lautrec. Maar er valt ook werk van minder bekende namen als Henri Guérard en Adolphe Appian te ontdekken.
In de tentoonstelling ligt een grote focus op verhalen rondom de aanwinsten, gepresenteerd in een aparte app. De verhalen worden verteld vanuit verschillende perspectieven, van conservatoren en restauratoren, maar ook van verzamelaars en tien inwoners van Amsterdam.
Deze verhalen bieden de bezoeker een nieuwe blik op de kunstwerken en nodigen deze nadrukkelijk uit om na te denken over diens eigen persoonlijke beleving in relatie tot het kunstwerk – dat als openbaar kunstbezit eigenlijk van ons allemaal is.
Een museumcollectie blijft levend en relevant door het verzamelen, het steeds weer toevoegen van nieuwe aanwinsten. De kunstwerken zelf worden verrijkt door de veelvoud aan verhalen, die steeds vanuit een ander licht kunnen worden bekeken.
Zo krijgt het portret van Felix Auerbach van Edvard Munch een heel andere lading, na het verhaal van conservator Maite van Dijk hoe het de Joodse geportretteerde verging in de nazitijd en hoe de nazaten na jaren weer oog in oog stonden met het portret in het museum. Of vallen ineens bepaalde details op in De clown in de Moulin Rouge van Toulouse-Lautrec, omdat conservator Fleur Roos Rosa de Carvalho vertelt hoe bijzonder het is dat deze kwetsbare prent zo goed bewaard is gebleven, alsof hij gisteren werd gedrukt.
Speciaal voor Ongekend is een groep van tien Amsterdammers gevraagd hun persoonlijke perspectief te geven op het werk uit de tentoonstelling dat hen het meest raakte.
Deze tien mensen van diverse leeftijden en achtergronden vormen samen een mooie dwarsdoorsnede van de stad. Zo deelt duurzame stijlcoach Chiara Spruit haar blik op een werk van Aristide Maillol en is er een verhaal te lezen van oprichter van Young Amsterdam Mourad El Otmani bij een tekening van Adolphe Appian.
De andere bijdragen uit Amsterdam komen van feministe en kunsthistoricus Cathelijne Blok, illustrator Floor van het Nederend, kunstliefhebber Mieke Haver de Graaf, jongerenwerker en Van Gogh Museum-Beeldbreker Yassin Tallih, buurtbewoonster Coosje Wilterdink, gepensioneerde ontwerper en tuinder Aad Groenendijk, scholiere Feliz Haverkamp en stadsdichter Gershwin Bonevacia.
