Boerderij in Bretagne (ca. 1890) is recent aangekocht en een aanvulling op de verzameling werken van de School van Pont-Aven. Het werk hangt sinds 18 september op de tweede verdieping van het Van Gogh Museum, waar ook de andere schilderijen van deze deelcollectie worden gepresenteerd.
Verrijking van de Pont-Aven collectie
Paul Sérusier is, na Paul Gauguin, de bekendste en belangrijkste kunstenaar van de School van Pont-Aven. Het Van Gogh Museum bezit een bescheiden maar toonaangevende verzameling werken van deze Franse kunstenaarsgroep, die tussen 1886 en 1894 rond hun Bretonse verblijfplaats Pont-Aven aan het werk was.
De kunstenaars van de School van Pont-Aven wilden het ruige landschap en de eenvoudige bewoners van Bretagne vastleggen. In dit streven waren ze verwant aan Van Gogh, die ook vaak het ongerepte platteland als onderwerp koos. Met werken van Gauguin, Émile Bernard en Meijer de Haan wordt in het museum aandacht besteed aan de artistieke wisselwerking tussen Van Gogh en de School van Pont-Aven. Een schilderij van Paul Sérusier ontbrak echter nog. Het Van Gogh Museum is dan ook bijzonder verheugd over de verwerving van het karakteristieke werk Boerderij in Bretagne.
Boerderij in Bretagne: de essentie van het landschap
Sérusier werd, net als de andere kunstenaars van de School van Pont-Aven, aangetrokken door het tijdloze landschap van Bretagne. Het aangekochte werk is een sterk voorbeeld van Sérusiers Bretonse stijl, waarvoor hij beïnvloed was door de oudere Gauguin. Het glooiende grasveld met een boerenerf, een hooiberg en enkele bomen en stenen oogt primitief. Sérusier streefde niet naar een trouwe weergave van de werkelijkheid, maar componeerde zelf een harmonieuze eenheid.
Met behulp van platte vormen in heldere kleuren, die omgeven zijn door vloeiende contouren, is zo de essentie van het landschap getroffen. Doordat de schilder het verfoppervlak mat en ongevernist heeft gehouden werd het eenvoudige karakter nog eens benadrukt. Na de aankoop is Boerderij in Bretagne gerestaureerd en van een passende lijst voorzien, waardoor het werk naar die oorspronkelijke intentie van de kunstenaar is teruggebracht.
Van Gogh en Sérusier: artistieke uitwisseling
Van Gogh had contact met de kunstenaarskolonie in Pont-Aven door zijn correspondentie met Gauguin en Bernard. Ze stuurden elkaar schetsen en schilderijen en zo ontstond een artistieke uitwisseling. Voor zover bekend heeft Van Gogh nooit een schilderij van Sérusier gezien. Toch was er verwantschap tussen de kunstenaars.
Het primitieve onderwerp en het terugbrengen van het landschap tot de kern waren immers ook voor Van Gogh belangrijk, al ging hij minder ver in het idealiseren van de werkelijkheid dan Sérusier. Sérusier had op zijn beurt bewondering voor Van Goghs werk. In 1892 bracht hij zelfs een ode aan de kunstenaar met zijn schilderij De hooier, een hommage aan Van Gogh. Boerderij in Bretagne is een prachtige aanvulling op de collectie van het Van Gogh Museum.
Paul Sérusier, Boerderij in Bretagne, 1890