Het werk werd sinds 1906 niet meer tentoongesteld en zal de komende tijd uitvoerig worden onderzocht. De kleine kat is vanaf vandaag (19 december 2023) in het museum te zien. Het werk is voor het eerst omringd door schilderijen die Vincent van Gogh en Gauguin in een periode van intensieve artistieke uitwisseling maakten.
Het Gele Huis
Op 23 oktober 1888 voegde Gauguin zich bij Van Gogh in het Zuid-Franse Arles. De twee kunstenaars brachten de daarop volgende negen weken samen door in het zogenaamde Gele Huis waar Van Gogh zijn atelier had en waar hij van droomde dat zich hier een nieuwe kunstenaarsgemeenschap zou vormen. Hij had hoge verwachtingen van het samenzijn met Gauguin.
Ze maakten allebei een groot aantal kunstwerken en ze voerden fundamentele discussies over de richting van de moderne schilderkunst. Deze intense periode van uitwisseling had een verregaande invloed op de ontwikkeling van beide kunstenaars. Toen Van Gogh na een hoogoplopende ruzie op 23 december 1888 zijn oor had afgesneden, verliet Gauguin Arles en kwam er een abrupt einde aan hun samenzijn.
De twee kunstenaars waren onder de indruk van elkaars werk. Zo waardeerde Gauguin de stillevens van Van Gogh, die tijdens Gauguins verblijf werkte aan een versie van zijn beroemde Zonnebloemen. Gauguin raakte hierdoor geïnspireerd en begon aan een stilleven waarin de kleur geel de overhand heeft.
In een brief van Van Gogh aan zijn broer Theo staat dat Gauguin werkte aan ‘een groot stilleven van een oranje pompoen en een paar appels en wit linnen op een gele achtergrond en voorgrond’. Een schilderij dat volledig overeenkomt met Van Goghs beschrijving is niet bekend. Wel is het goed mogelijk dat het stilleven voorkomt in een portret dat Van Gogh van Gauguin maakte: zo toont het werk een gele achtergrond en een bolronde vorm op het schilderdoek.
Geschilderd op jute
Ook is het aannemelijk dat De kleine kat een uitsnede is van een oorspronkelijk veel groter doek, en dat dit het doek is waarover Van Gogh schreef. Het zou een verklaring zijn voor het ongewone formaat en de uitzonderlijke compositie van dit schilderij. De afgebakende kleurvlakken en de afwezigheid van dieptewerking zijn typisch voor Gauguins schilderstijl.
En bijzonder genoeg integreerde Gauguin het katje in vele kunstwerken uit uiteenlopende periodes van zijn leven. Net als veel andere werken die de twee kunstenaars in het Gele Huis maakten, is De kleine kat geschilderd op jute. In Arles verwierf Gauguin een grote rol van dit ongebruikelijke maar goedkope werkmateriaal.
De kleine kat werd aangekocht door de avant-garde kunstverzamelaar Gustave Fayet (1865-1925). Naast zijn vooraanstaande collectie werken van Gauguin was Fayet ook een van de eerste verzamelaars van het werk van Van Gogh. Hij kocht in totaal elf schilderijen, waaronder een aantal uit de periode van Arles. Het Van Gogh Museum zal uitgebreid kunsthistorisch en technisch onderzoek doen om het verhaal achter het schilderij te ontrafelen. Meer informatie over Gustave Fayet is te vinden op https://gustavefayet.fr.
