Alles voor Vincent
De biografie is verkrijgbaar in de webshop van het museum.
Jo van Gogh-Bonger (1862-1925) was de vrouw van Theo van Gogh en de moeder van Vincent Willem, die later het Van Gogh Museum zou oprichten. Jarenlang onderzoek heeft geresulteerd in een biografie die zich toespitst op haar rol in het openbaar maken van het belang van het leven en werk van haar zwager Vincent.
Jo Bonger werd op 4 oktober 1862 geboren. Ze studeerde Engels en werkte als lerares op een meisjesinternaat in Elburg en een meisjes-HBS in Utrecht. Na haar huwelijk met Theo ging ze bij hem inwonen in Parijs. Daar werd in 1890 hun zoon Vincent Willem geboren.
Nog geen jaar later overleed Theo en vestigde Jo zich weer in Nederland, waar ze hertrouwde met Johan Cohen Gosschalk. Jo was in 1905 mede-oprichtster van de Amsterdamse Sociaal-Democratische Vrouwenpropagandaclub (SDVC/ SDVPC). Hun ideaal was de verheffing van de arbeidersklasse en de verbetering van arbeidsomstandigheden van de vrouw. Jo overleed op 2 september 1925.
Zorg voor de collectie
Na Theo’s dood ging de collectie tekeningen, schilderijen en brieven van Van Gogh, en de werken van tijdgenoten die Vincent en Theo hadden verzameld, over in handen van Jo. Zij spande zich in om het werk van haar zwager onder de aandacht te brengen via tentoonstellingen en verkoop. Ook bereidde zij de publicatie van Vincents brieven aan Theo voor, Brieven aan zijn broeder, die in 1914 verscheen.
Jo en Vincent Willem
In haar necrologie op 10 september 1925 in De Proletarische Vrouw stond: ‘Ze verontschuldigde zich altijd dat ze niet meer deed voor de [socialistische] beweging. Dan zei ze dat de opvoeding van haar zoon in de goede richting ook een stuk werk voor de maatschappij is: “Dat is dan ook mijn voornaamste werk geweest”.’
Haar zoon Vincent Willem zou uiteindelijk de taak overnemen die zijn moeder zich 35 jaar lang had gesteld, en zorg dragen voor de verdere bekendmaking en het begrip van het werk van Vincent en Theo.
Publicatie
Voor het onderzoek werd gebruik gemaakt van talrijke brieven, dagboeken, kasboeken en overige documenten, met aandacht voor de sociale, culturele en economische context. De biografie spitst zich toe op Jo's persoon en op haar rol in het verspreiden van het werk van haar zwager Vincent.
De biografie is op 18 september 2019 verschenen bij uitgeverij Prometheus, in samenwerking met het Van Gogh Museum. Ook zijn de dagboeken van Jo Bonger te lezen via bongerdiaries.org.
De Engelse biografie The Woman who Made Vincent Famous verscheen op 3 november 2022 bij Bloomsbury Publishing, en is verkrijgbaar in de webshop van het museum.
Contact
Hans Luijten (senior onderzoeker): h.luijten@vangoghmuseum.nl