Meer verrassende inzichten
Wat hebben onderzoekers ontdekt over het beroemde schilderij Zonnebloemen van Vincent van Gogh? Bekijk de video.
5 dingen die je moet weten over
Net als zijn tijdgenoten schilderde Vincent bloemstillevens. Maar hij deed het nét even anders. Na wat oefeningen met verschillende bloemen, koos hij voor één bloem: de zonnebloem. In de ogen van zijn collega’s waren zonnebloemen misschien wat boers en onelegant. Vincent vond dat juist interessant, en schilderde ook graag uitgebloeide exemplaren. Hij gaf de zonnebloem de hoofdrol in een aantal schilderijen.
Vincent wist dat zijn zonnebloemschilderijen bijzonder waren. Anderen zagen dat ook. Toen hij was overleden, brachten zijn vrienden zonnebloemen mee naar zijn begrafenis. De zonnebloem was bij Vincent gaan horen, precies zoals hij had gehoopt.
Richard Roland Holst (1868 - 1938), Vincent, omslag voor de catalogus Tentoonstelling der nagelaten werken van Vincent van Gogh, Kunstzaal Panorama, Amsterdam, 1892
Vincent van Gogh, Zonnebloemen, 1887. Metropolitan Museum of Art, New York.
Vincent is wereldberoemd om zijn schilderij van zonnebloemen in een vaas. Wat niet iedereen weet, is dat hij meerdere versies van dit schilderij maakte. Die vijf werken bevinden zich in musea over de hele wereld, van Tokio tot Amsterdam.
Naast deze vijf beroemde Zonnebloemen schilderde hij nog twee versies. Een is in particulier bezit, en het andere schilderij is helaas verloren gegaan in de Tweede Wereldoorlog.
Vincent van Gogh, Zonnebloemen, 1888. Collectie: Neue Pinakothek, München
Vincent van Gogh, Zonnebloemen, 1888. Collectie: National Gallery, Londen
Vincent van Gogh, Zonnebloemen, 1889. Collectie: Van Gogh Museum, Amsterdam
Vincent begon bloemstillevens te schilderen omdat hij zo kon experimenteren met kleur. Bloemstillevens verkochten bovendien goed, dat was ook een reden om ze te maken. Nadat Vincent in Parijs de frisse, kleurrijke schilderijen van de impressionisten had gezien, wilde hij ook meer kleur in zijn werk brengen.
Zijn eerste bloemstillevens waren nog traditioneel van kleur, maar Vincent probeerde steeds extremere kleurcontrasten uit.
Vincent van Gogh, Vaas met Chinese asters en tuingladiolen, 1886
Vincent van Gogh, Vaas met tuingladiolen en Chinese asters, 1886
Vincent van Gogh, Zonnebloemen, 1889
De eerste stillevens van zonnebloemen maakte Vincent in Parijs. Ze maakten indruk op de schilder Paul Gauguin. Voor Vincent voelde dat als een hele eer. Hij had Gauguin net leren kennen en keek tegen hem op. Dat juist die schilder zijn werk waardeerde, bevestigde zijn gevoel dat hij op de goede weg was.
Niet lang daarna verhuisde Vincent naar Zuid-Frankrijk. Hij wilde er een kunstenaarsgemeenschap beginnen: een plek waar kunstenaars konden wonen en werken, en elkaar konden inspireren. Toen hij hoorde dat Gauguin daadwerkelijk zou komen, schilderde hij een aantal stillevens van zonnebloemen om de logeerkamer mee te decoreren. Gauguin noemde de schilderijen ‘helemaal Vincent’.
Paul Gauguin, Vincent van Gogh zonnebloemen schilderend, 1888
Vincent wilde twee versies van de Zonnebloemen combineren met De wiegster, het portret dat hij maakte als eerbetoon aan de troostrijke moederfiguur. Samen moesten de schilderijen een drieluik vormen. De beide Zonnebloemen zouden daarbij als ‘gele luiken’ de kleuren van het portret versterken. Het geheel symboliseerde volgens Vincent dankbaarheid.
Vincent van Gogh, briefschets van De wiegster met zonnebloemen aan weerszijden. // (1) Vincent van Gogh, Zonnebloemen, 1889. Van Gogh Museum, Amsterdam. (2) Vincent van Gogh, La Berceuse (portret van Madame Roulin), 1888-1889. Kröller-Müller Museum, Otterlo. (3) Vincent van Gogh, Zonnebloemen, 1889. Philadelphia Museum of Art.