‘Achter elke succesvolle man staat een sterke vrouw’, deze bekende uitspraak geldt zeker voor Vincent van Gogh. Hoewel hij pas na zijn dood écht beroemd werd, hebben deze drie vrouwen onmiskenbaar bijgedragen aan dat succes en de ontwikkeling van zijn talent.
Dat Vincent zo succesvol is geworden, is voor een groot deel te danken aan Jo, zijn schoonzus. Ze was nog geen twee jaar samen met haar man Theo van Gogh, toen hij overleed. Theo liet haar achter met hun jonge zoon en een appartement vol met kunstwerken van zijn broer Vincent. Jo was 28 en moest plotseling zichzelf en hun zoon zien te onderhouden.
Theo had altijd de wens gehad om het werk van zijn broer meer bekendheid te geven. Jo wilde die wens graag realiseren, in herinnering aan haar man. Door Vincents kunst op strategische wijze te verkopen aan musea en verzamelaars, zorgde ze ervoor dat mensen over de hele wereld zijn kunst konden zien.
In 1914 bracht ze een overzicht uit van de brieven die Vincent aan Theo had geschreven. Nu kon iedereen de ideeën, gedachtes en dromen van Van Gogh lezen. Het zorgde ervoor dat nog meer mensen zijn werk gingen waarderen.
Bij haar Jo’s dood in 1925 was Vincents werk wereldberoemd geworden. Missie geslaagd!
Theo van Gogh
Jo Bonger met haar zoon Vincent Willem.
In Parijs vond Vincent eindelijk een plek om zijn werk te laten zien aan een groter publiek, in café Le Tambourin. Hij kwam hier vaak en had een affaire met de eigenares Agostina Segatori. Het voormalig schildersmodel opende het café met het geld dat ze had gespaard. Al snel werd het een populaire ontmoetingsplek voor kunstenaars, schrijvers en critici. De muren waren behangen met de creaties van de kunstenaars die veel in het café kwamen.
Volgens zijn vriend Paul Gauguin was Vincent ontzettend verliefd op Agostina. Op het portret dat Vincent van haar schilderde, zit ze op een kruk aan een tafeltje in de vorm van een tamboerijn. Op tafel staat een glas bier en in Agostina's hand smeult een sigaret. De schoteltjes onder het glas verraden dat ze al een biertje op had. Drinken en roken was ongepast voor nette dames in die tijd, dat was meer iets voor artistieke types of prosituees.
Toch zou je Agostina ook kunnen zien als een vooruitstrevende, moderne vrouw. Ze was zelfstandig, want ze verdiende haar eigen geld met het café, en gaf de belangrijkste kunstenaars uit die tijd een plek om hun werk te exposeren. Op de achtergrond van het schilderij zijn de Japanse prenten te zien die Vincent bij wijze van tentoonstelling had opgehangen.
Helaas kregen Agostina en Vincent ruzie. Vincent wilde al zijn schilderijen terug, maar Le Tambourin ging failliet en het hele café werd verkocht, inclusief de daar aanwezige schilderijen van Vincent.
Vincent van Gogh, In het café: Agostina Segatori in Le Tambourin, 1887
Vincent van Gogh, Portret van Agostina Segatori, 1887
Vincent kreeg zijn eerste tekenlessen thuis, van zijn moeder. Ze leerde haar kinderen zingen, knutselde met ze en stimuleerde ze om veel te lezen.
Moeder en vader Van Gogh hadden het niet makkelijk met een zoon die hen regelmatig in verlegenheid bracht. Verschillende banen en studies van Vincent liepen stuk en dan werd hij ook nog eens verliefd op de verkeerde vrouwen: de dochter van zijn hospita, zijn bloedeigen nicht of een voormalig prostituee. Toch bleven ze hun zoon steunen. Ze hielpen hem aan baantjes en boden hem altijd onderdak als hij het nodig had.
Ook al was Vincent soms wat onbeholpen, kwaad bedoelde hij het niet. Toen zijn moeder in 1884 aan huis gekluisterd was met een gebroken been, schilderde hij de kerk in hun dorp om haar op te vrolijken. Het onderwerp koos hij met zorg: zijn vader was predikant in deze kerk. Na de dood van zijn vader paste hij het werk aan. Hij schilderde herfstbladeren aan de kale winterbomen. Ook voegde hij groepjes kerkgangers toe, sommigen in rouwkleding.
Nadat Vincent naar Frankrijk was verhuisd schreef hij brieven aan zijn moeder. Zo bleef hij op de hoogte van hoe het met haar ging en hoorde hij nieuwtjes uit de familie. In 1889 stuurde Vincent een paar kunstwerken per post naar haar. Helaas zagen Vincent en zijn moeder elkaar niet meer terug. Vincent overleed voordat hij of zijn moeder de kans had gehad voor een bezoek.
Jo Bonger, Anna van Gogh-Carbentus en Vincent Willem (de zoon van Jo en Theo).
Vincent van Gogh, Het uitgaan van de Hervormde Kerk te Nuenen, 1884
Anna van Gogh-Carbentus, de moeder van Vincent.
