Online collectie
Bekijk alle 91 prenten in de online collectie.
In 2019 heeft het Van Gogh Museum dankzij een bijdrage van de BankGiro Loterij en de Vincent van Gogh Stichting de collectie verrijkt met 91 prenten van Camille Pissarro (1831-1903). Hiermee is de bescheiden verzameling impressionistische grafiek uitgegroeid tot een deelcollectie van formaat.
Pissarro
Pissarro was een van de belangrijkste en meest productieve impressionistische prentmakers. Hij maakte gedurende zijn leven ongeveer 200 prenten. Zijn prenten waren niet bestemd voor de handel. De kunstenaar wilde vooral in de beslotenheid van zijn atelier experimenteren met verschillende technieken en materialen. Het zijn eenvoudige voorstellingen, ogenschijnlijk spontaan neergezet. Samen geven ze een beeld van Pissarro’s directe leefomgeving in het landelijke Pontoise, een plaats ten noorden van Parijs.
Unieke impressies
Halverwege de 19de eeuw vond een ommezwaai plaats binnen de prentkunst. De prent was niet langer uitsluitend een middel om schilderijen te reproduceren, maar het werd steeds meer een kunstwerk op zich. De impressionistische peintres-graveurs, onder wie Pissarro, ontdekten al vroeg de kunstzinnige mogelijkheden die de prentkunst hen bood. In de verschillende staten van de prenten, versies die van dezelfde plaat werden gedrukt, verkenden ze de veranderlijkheid van lichteffecten en weersomstandigheden. Elke afdruk is een unieke impressie en daarmee heel zeldzaam en bijzonder.
De verschillende staten
Binnen de verworven collectie zijn van de meeste voorstellingen verschillende staten aanwezig. Hierdoor is goed te zien hoe inventief en experimenteel Pissarro te werk ging. Hij gebruikte allerlei materialen zoals schuurpapier en een staalborsteltje om de effecten te krijgen waarmee hij zijn veranderende omgeving kon vastleggen. Soms kraste hij extra lijnen om regen te creëren, of schraapte hij delen weg zodat er een zonsondergang verscheen.
Een bijzonder voorbeeld is Bouwvallig huis, waarvan vier verschillende staten in het prentenkabinet te zien zijn. Pissarro werkte hier niet vanuit een lijntekening, zoals gebruikelijk bij etsen, maar vanuit de tonen van een spikkelige aquatint om daarna steeds meer details toe te voegen. Hierdoor zijn de contouren van het huisje in de eerste staat slechts vaag te zien. In de staten daarna doemt het huisje steeds meer op uit de mist en in de laatste staat is er op de achtergrond zelfs een zonsondergang verschenen.
Zij aan zij met Degas
De zesde staat van Bouwvallig huis is door niemand minder dan Edgar Degas ingekleurd, à la poupée: direct op de plaat. Degas en Pissarro werkten nauw samen in de periode 1879-1880. Een aantal prenten bevatten zelfs een verkoopstempel van de atelierveiling van Degas, waaruit blijkt dat Degas deze prenten tot zijn dood in bezit had. De prenten die Pissarro in deze periode maakte, zijn hoogtepunten in de collectie.
De bijzondere collectie geeft een totaalbeeld van Pissarro’s impressionistische prentkunst en brengt ons dichter bij de eigenzinnige kunstenaar en zijn innovatieve experimenten.
Camille Pissarro, 'Bouwvallig huis (La masure)', 1879. Compilatie van verschillende staten.