Zelfportret met portret van Emile Bernard (Les misérables)
Nu te zien
Paul Gauguin (1848 - 1903), Pont-Aven, 1888
olieverf op doek, 44.5 cm x 50.3 cm
Credits (verplicht te vermelden): Van Gogh Museum, Amsterdam (Vincent van Gogh Stichting)
Vincent van Gogh wist dat Japanse prentkunstenaars hun werk vaak met elkaar uitwisselden. Hij vond dat een mooi idee en stelde Paul Gauguin en Emile Bernard voor hetzelfde te doen: ‘Dat bewijst wel dat zij elkaar waardeerden en bij elkaar bleven en dat er een zekere harmonie onder hen heerste, (…). Hoe meer wij in dat opzicht op hen lijken, des te beter zal het ons vergaan', schreef hij aan Bernard. Zijn vrienden maakten allebei een zelfportret, met het portret van de ander in de achtergrond.
Gauguin schilderde zichzelf in de rol van Jean Valjean, de hoofdpersoon uit de roman Les Misérables van Victor Hugo. Hij vergeleek deze maatschappelijk verstoten, maar krachtige en liefdevolle romanheld met de miskende kunstenaars van zijn eigen tijd. ‘En doordat ik hem mijn gelaatstrekken heb gegeven, hebt u een afbeelding van mij persoonlijk en ook het portret van ons allen, arme slachtoffers van de maatschappij, die wraak nemen door het goede te doen’, schreef hij aan Vincent. Met het vrolijke bloempatroon op de muur verwees hij naar de artistieke maagdelijkheid van kunstenaars.
Van Gogh was onder de indruk van het melancholische karakter van het portret. Hij noemde de schaduwen in het gezicht van Gauguin ‘naargeestig blauw’ en stelde vast dat hij er ziek en gekweld uitzag.
- Inventarisnummer
- s0224V1962
- Afmetingen
- 44.5 cm x 50.3 cm, 74 cm x 63.1 cm, 5.5 cm
- Herkomst
- 4 of 5 oktober 1888 geruild door de kunstenaar, Pont-Aven met Vincent van Gogh, Arles; 30 april 1889 door Vincent van Gogh vanuit Arles gezonden aan zijn broer Theo van Gogh, Parijs; na zijn overlijden op 25 januari 1891 geërfd door zijn weduwe Jo van Gogh-Bonger en hun zoon Vincent Willem van Gogh, Parijs; tot haar overlijden op 2 september 1925 beheerd door Jo van Gogh-Bonger, Bussum/Amsterdam/Laren; 10 juli 1962 overgedragen door Vincent Willem van Gogh, Laren aan de Vincent van Gogh Stichting, Amsterdam; 21 juli 1962 overeenkomst Vincent van Gogh Stichting en de Staat der Nederlanden waarin zorg en beheer van de collectie en plaatsing daarvan in een te realiseren Rijksmuseum Vincent van Gogh te Amsterdam aan de Staat wordt toevertrouwd; vanaf de opening op 2 juni 1973 in permanent bruikleen gegeven aan het Rijksmuseum Vincent van Gogh, vanaf 1 juli 1994 Van Gogh Museum, Amsterdam.
- kunstenaar
- Paul Gauguin
- Credits (verplicht te vermelden)
- Van Gogh Museum, Amsterdam (Vincent van Gogh Stichting)
Amsterdam, Van Gogh Museum, In the Picture. Kunstenaarsportretten, 21 februari-30 augustus 2020
Amsterdam, Van Gogh Museum, Gauguin en Laval op Martinique, 5 oktober 2018-13 januari 2019, nr. 7
Amsterdam, Van Gogh Museum, Van Gogh & Japan, 24 maart-24 juni 2018
Göteborg, Göteborgs Konstmuseum, Friction of Ideas: Gauguin, Van Gogh, Bernard, 19 juli-19 oktober 2014, nr. 124
Amsterdam, Van Gogh Museum, Van Gogh aan het werk, 1 mei 2013-13 januari 2014, nr. zonder nr.
Amsterdam, Van Gogh Museum, Paul Gauguin. De doorbraak naar moderniteit, 19 februari-6 juni 2010, nr. 65
Amsterdam, Van Gogh Museum, Van Goghs brieven. De kunstenaar aan het woord, 9 oktober 2009-3 januari 2010
New York, NY, The Morgan Library & Museum, Painted with Words. Vincent van Gogh's letters to Emile Bernard, 28 september 2007-6 januari 2008, nr. 72
Amsterdam, Van Gogh Museum, De keuze van Vincent. Van Goghs Musée imaginaire, 14 februari-15 juni 2003, nr. 172
Amsterdam, Van Gogh Museum, Van Gogh en Gauguin. Het atelier van het zuiden, 9 februari-2 juni 2002, nr. 33
Chicago, Art Institute of Chicago, Van Gogh and Gauguin. The Studio of the South, 22 september 2001-13 januari 2002, nr. 33
Amsterdam, Van Gogh Museum, Theo van Gogh 1857-1891. Kunsthandelaar, verzamelaar en broer van Vincent, 24 juni-5 september 1999, nr. 171
Berlijn, Nationalgalerie, Bilder vom Menschen in der Kunst des Abendlandes : Jubiläumsausstellung der Preussischen Museen Berlin 1830-1980, 5 juli-28 september 1980, nr. 4/52
Parijs, Institut Néerlandais, Oeuvres écrites de Gauguin et Van Gogh, 14 mei-29 juni 1975, nr. 118
Cincinnati, Cincinnati Art Museum, The early work of Paul Gauguin : genesis of an artist, 18 maart-26 april 1971, nr. 14
Stockholm, Nationalmuseum (Stockholm), Gauguin i Söderhavet, 5 maart-10 mei 1970, nr. 8
Amsterdam, Museum Fodor, najaar 1969
Zürich, Kunsthaus Zürich, Pont-Aven. Gauguin und sein Kreis in der Bretagne, 5 maart-11 april 1966, nr. 12
Londen, Tate Gallery, Gauguin and the Pont-Aven group, 7 januari-13 februari 1966, nr. 14
Mannheim, Städtische Kunsthalle Mannheim, Die Nabis und ihre Freunde, 23 oktober 1963-6 januari 1964, nr. 114
Hamburg, Hamburger Kunstverein, Wegbereiter der modernen Malerei. Cézanne, Gauguin, van Gogh, Seurat, 4 mei-14 juli 1963, nr. 41
Stockholm, Moderna Museet, Stedelijk Museum, Amsterdam besöker Moderna Museet, Stockholm, 26 december 1961-28 januari 1962, nr. 35
Otterlo, Kröller-Müller Museum, Collectie Theo van Gogh, april-mei 1960, nr. 47
Amsterdam, Stedelijk Museum Amsterdam, Collectie Theo van Gogh, februari 1960, nr. 47
Mons, Museum voor Schoone Kunsten, Vincent van Gogh (1853-1890). Son art et ses amis, 22 maart-5 mei 1958, nr. 91
New York, NY, Wildenstein & Company, Loan exhibition, Gauguin: for the benefit of the Citizen's Committee for Children of New York City, 5 april-5 mei 1956, nr. 10
Coral Gables, Lowe Gallery of the University of Miami, Paul Gauguin, 1848-1903, 8-28 maart 1956, nr. 8
Palm Beach (Florida), Society of the Four Arts, Paul Gauguin 1848-1903, 4 februari-4 maart 1956, nr. 10
Londen, Tate Gallery, Paul Gauguin : paintings, sculpture and engravings, 30 september-26 oktober 1955, nr. 24
Edinburgh, Royal Scottish Academy, Paul Gauguin : paintings, sculpture and engravings, 30 september-26 oktober 1955, nr. 24
Antwerpen, Zaal Comité voor Artistieke Werking, Vincent van Gogh, 7 mei-19 juni 1955, nr. 12
Lausanne, Musée Cantonal des Beaux-Arts, Gauguin: exposition du centenaire, 16 februari-16 april 1950, nr. 16
Bazel, Kunstmuseum Basel, Ausstellung Paul Gauguin zum 100. Geburtsjahr, 26 november 1949-29 januari 1950, nr. 21
Parijs, Musée de l'Orangerie, Gauguin : exposition du Centenaire, 1949, nr. 10
Amsterdam, Stedelijk Museum Amsterdam, Vincent van Gogh, 14 september-1 december 1945
Berlijn, Galerie Thannhauser, Paul Gauguin: 1848-1903 : Ausstellung in unserem Berliner Haus, oktober 1928-[onbekend], nr. 27
Bazel, Kunsthalle Basel, Paul Gauguin 1848-1903, juli-augustus 1928, nr. 42
Londen, Leicester Galleries, An exhibition of works by Paul Gauguin (1848-1903), juli 1924-[onbekend], nr. 63
Antwerpen, Feestzaal Meir, L'art contemporain, 29 april-28 mei 1922, nr. 273
Amsterdam, Stedelijk Museum Amsterdam, Moderne Kunst Kring: Ouvrages de peinture, sculpture, dessin, gravure: exposée au Musée Municipal Suasso, 6 oktober-7 november 1912, nr. 15
Brettell, Richard Robson, art of Paul Gauguin, Washington, 1988, pp. XIX-XXIV, 75-76, 161-163
Schmidt, Georg, Ausstellung Paul Gauguin zum 100. Geburtsjahr, Basel, 1949, p. 26
Guégan, Stéphane, autoportrait dans l'histoire de l'art : De Rembrandt à Warhol, l'intimité révélée de 50 artistes, Paris, 2009, p. 131
Baum, G.R., Hüfler, B., Waetzoldt, S., Bilder vom Menschen in der Kunst des Abendlandes : Jubiläumsausstellung der Preussischen Museen Berlin 1830-1980, Berlin, 1980, p. 192
Kikkert, Conrad, Le Fauconnier, Catalogue des ouvrages de peinture, sculpture, dessin, gravure, Amsterdam, 1912, p. 12
Hartrick, Archibald Standish, Catalogue of an exhibition of works by Paul Gauguin (1848-1903), London, 1924, p. 34
Gogh, Vincent Willem van, Collectie Theo van Gogh, Amsterdam, 1960
Fuchs, Heinz, Die Nabis und ihre Freunde = Les Nabis et leurs amis, [s.l.], [1963], [unpaged]
Mittelstädt, K., Die Selbstbildnisse Paul Gauguins, Berlin, 1968, pp. 5, 9-11, 61-62
Boyle, R.J., early work of Paul Gauguin : genesis of an artist, Cincinnati, 1971, pp. 9-10, 12
Leeman, Fred, Recchi-Altariba, Béatrice, Champié, A., Argyropoulos-Recchi, Lucrezia, Cordier, Céline, Emile Bernard (1868-1941), Paris, 2013, pp. 138-140
Hammacher, A.M., Exposition les amis de van Gogh : catalogue, Paris, 1960, pp. 32-33
Vergeest, Aukje, French collection : nineteenth-century French paintings in Dutch public collections, Amsterdam, 2000, p. 186
Vance, P., Gauguin, London, 1992, pp. 64-65
Amishai-Maisels, Z., Gauguin's religious themes, New York, 1985, pp. 74-77, 97, 124-125, 140, 529
Wildenstein, Daniel, Crussard, Sylvie, Heudron, Martine, Gauguin : a savage in the making : catalogue raisonné of the paintings (1873-1888), Milano, 2002, pp. 478-485
Cooper, Douglas, James, Philip, Gauguin : an exhibition of paintings, engravings and sculpture, Londen [etc.], 1955, p. 22
Leymarie, Jean, Huyghe, René, Gauguin : exposition du Centenaire, Parijs, 1949, pp. 19-21
Wildenstein, Georges, Gauguin : I. catalogue, Parijs, 1964, pp. 88-89
Jamet, Christian, Gauguin : les chemins de la spiritualité, Paris, 2020, pp. 124, 127-128
Thomson, Belinda, Garb, Tamar, Dagen, Philippe, Dickson, Amy, Frosdick, Charles, Gauguin : maker of myth, London, 2010, pp. 11, 18-19, 71
Wildenstein, Daniel, Crussard, Sylvie, Heudron, Martine, Gauguin : premier itinéraire d'un sauvage : catalogue de l'oeuvre peint (1873-1888), Paris, 2001, pp. 429-433,447-448, 478-485
Guégan, Stéphane, Gauguin : Voyage au bout de la terre, Vanves, 2017, pp. 84, 86
Dijk, Maite van, Hoeven, Joost van der, Crussard, Sylvie, Rechnitzer Pope, Karen Kristine, Gauguin and Laval in Martinique, Bussum, 2018, pp. 40-41, 132, 155, 170, 174
Sutton, D., White, Gabriel, Gauguin and the Pont-Aven group, [London], 1966, pp. 9, 20-21
Dijk, Maite van, Hoeven, Joost van der, Crussard, Sylvie, Rechnitzer Pope, Karen Kristine, Gauguin en Laval op Martinique, Bussum, 2018, p. 41
Dijk, Maite van, Hoeven, Joost van der, Crussard, Sylvie, Rechnitzer Pope, Karen Kristine, Gauguin et Laval en Martinique, Bruxelles, 2018, p. 41
Messina, Maria Grazia, Gauguin et les sources littéraires, p. 103
Dahlbäck, Bengt, Danielsson, Bengt, Reuterswärd, Patrik, Field, Richard S., Gauguin i Söderhavet, Stockholm, 1970, p. 83
Bakker, Nienke, Smit, Lisa, Zeil, Wieteke van, Blokland, Ann, Prins, Laura, Hoeven, Joost van der, In the picture : kunstenaarsportretten, Bussum, 2020, pp. 44, 72-73
Bakker, Nienke, Smit, Lisa, Zeil, Wieteke van, Blokland, Ann, Prins, Laura, Hoeven, Joost van der, In the picture : portraying the artist, Bussum, 2020, pp. 72-73
Stolwijk, Chris, Heugten, Sjraar van, Jansen, Leo, Blühm, Andreas, keuze van Vincent : Van Goghs Musée imaginaire, Amsterdam, 2003, pp. 300, 307
Bailey, Martin, Living with Vincent van Gogh : the homes & landscapes that shaped the artist, London, 2019, p. 132
Darley, Esther, Suijver, Renske, Masterpieces in the Van Gogh Museum, Amsterdam, 2019, p. 117
Darley, Esther, Suijver, Renske, Meesterwerken in het Van Gogh Museum, Amsterdam, 2019, p. 117
Coutagne, Denis, midi de Van Gogh, Marseille, [s.a.], p. 91
Dijk, Maite van, Bruteig, Magne, Jansen, Leo, Heller, Reinhold, Lloyd, Jill, Schneede, Uwe M., Munch : Van Gogh, Brussel, 2015, pp. 26-27
Gogh, Vincent Willem van, Gorter, S. de, Oeuvres écrites de Gauguin et Van Gogh : collections du Musée National Vincent van Gogh, Amsterdam, Paris, 1975, p. 47
Havelaar, Just, Paul Gauguin, pp. 418-419
Cooper, Douglas, Gauguin, Paul, Levie, S.H., Paul Gauguin : 45 lettres à Vincent, Théo et Jo van Gogh : collection Rijksmuseum Vincent van Gogh, Amsterdam, 's-Gravenhage ; Lausanne, 1983, pp. 52-59
Mowll Mathews, Nancy, Paul Gauguin : an erotic life, New Haven, 2001, pp. 115-118, 126-127, 155
Lemonedes, Heather, Thomson, Belinda, Juszczak, Agnieszka, Stolwijk, Chris, Stanton, M., Paul Gauguin : de doorbraak naar moderniteit, Amsterdam, 2009, pp. 119-121, 149, 237
Lemonedes, Heather, Thomson, Belinda, Juszczak, Agnieszka, Stolwijk, Chris, Stanton, M., Paul Gauguin : the breakthrough into modernity, Amsterdam, 2009, pp. 119-121, 146-149, 238
Barth, Wilhelm, Paul Gauguin 1848-1903, Basel, 1928, p. 16
Dovski, Lee van, Paul Gauguin oder die Flucht vor der Zivilisation, Bern, 1950, p. 342
Bonafoux, Pascal, peintres et l'autoportrait, Genève, 1984, pp. 124-126
Giambruni, H., Ives, Colta Feller, Newman, S.M., Pierre Bonnard : the graphic art, New York, cop. 1989, pp. 75-78
Baumann, Felix Andreas, Hermann, F., Sutton, D., Wehrli, R., Pont-Aven : Gauguin und sein Kreis in der Bretagne, Zürich, 1966, pp. 13-14, 51
Uitert, Evert van, Hoyle, Michael, Crimpen, Han van, Rijksmuseum Vincent van Gogh, Amsterdam, 1987, pp. 110-111, 314
Connelly, F.S., sleep of reason : primitivism in modern European art and aesthetics 1725-1907, Pennsylvania, 1995
Hultén, K.G., Stedelijk Museum, Amsterdam besöker Moderna Museet, Stockholm, Stockholm, 1961, [unpaged]
Baard, Cornelis, Stedelijke tentoonstelling 'Vincent van Gogh en zijn tijdgenooten' : met steun van het Rijk en met medewerking der Vereeniging 'Vincent van Gogh en zijn tijd' ter herdenking van den sterfdag van Vincent van Gogh (29 juli 1890), Den Haag, 1930, p. 30
Bailey, Martin, Studio of the south : Van Gogh in Provence, London, 2016, pp. 106-107, 109-111
Bailey, Martin, sunflowers are mine : the story of Van Gogh's masterpiece, London, 2013, pp. 63-64
Jirat-Wasiutyński, Vojtěch, Newton, Travers, Technique and meaning in the paintings of Paul Gauguin, Cambridge, 2000, pp. 105-114
Stolwijk, Chris, Thomson, Richard, Heugten, Sjraar van, Theo van Gogh 1857-1891 : art dealer, collector and brother of Vincent, Amsterdam ; Zwolle, 1999, pp. 163, 170
Stolwijk, Chris, Thomson, Richard, Heugten, Sjraar van, Theo van Gogh 1857-1891 : kunsthandelaar, verzamelaar en broer van Vincent, Amsterdam ; Zwolle, 1999, pp. 163, 168, 170
Stolwijk, Chris, Thomson, Richard, Heugten, Sjraar van, Theo van Gogh, 1857-1891 : marchand de tableaux, collectionneur, frère de Vincent, Amsterdam ; Zwolle ; Paris, 1999, pp. 163, 168, 170, 218
Havlicek, William J., Van Gogh's untold journey : revelations of faith, family, and artistic inspiration, Amsterdam, 2010, pp. 214-216, 226-227
Vellekoop, Marije, Bakker, Nienke, Dijk, Maite van, Hendriks, Ella, Van Gogh aan het werk, Amsterdam, 2013, pp. 177, 180, 275-278
Bakker, Nienke, Van Gogh aan het werk : hoogtepunten, Amsterdam, 2013
Druick, Douglas W., Zegers, Peter Kort, Salvesen, Britt, Van Gogh and Gauguin : the Studio of the South, Chicago, 2001, pp. 147, 149, 150-151, 153-155, 162, 182, 187, 247, 257, 277, 323, 339, 355, 357-360, 367, 405
Vellekoop, Marije, Bakker, Nienke, Dijk, Maite van, Geldof, Muriel, Hendriks, Ella, Reissland, Birgit, Van Gogh at work, Amsterdam, 2019, pp. 180, 275-276
Druick, Douglas W., Zegers, Peter Kort, Salvesen, Britt, Van Gogh en Gauguin : het Atelier van het Zuiden, Chicago, 2001, pp. 147-155, 182, 187, 247, 257, 277, 323, 339, 389
Dorn, Roland, Keyes, G., Rishel, Joseph .J., Sachs, K., Van Gogh face to face : the portraits, Detroit, 2000, pp. 122, 124-125, 135
Pickvance, Ronald, Van Gogh in Arles, New York, cop. 1984, pp. 170-171, 236-237
Leeuw, Ronald de, Van Gogh Museum : schilderijen en pastels, Zwolle, 1993, pp. 196-197
Fonsmark, Anne-Birgitte, Van Gogh, Gauguin, Bernard : friction of ideas, Charlottenlund, 2014, pp. 117, 138, 175, 200
Stolwijk, Chris, Heugten, Sjraar van, Jansen, Leo, Blühm, Andreas, Vincent's choice : the Musée imaginaire of Van Gogh, Amsterdam, 2003, pp. 121, 298, 300, 307
Gogh, Vincent Willem van, Tralbaut, Marc Edo, Wilms, J., Vincent van Gogh, s.l., 1955, [unpaged]
Gogh, Vincent Willem van, Vincent van Gogh (1853-1890) : son art et ses amis, Amsterdam, 1958, [unpaged]
Jaffé, Hans, Munsterberger, W., Vincent van Gogh : een documentaire tentoonstelling, Amsterdam, 1945, p. 4
Jansen, Leo, Luijten, Hans, Bakker, Nienke, Vincent van Gogh : painted with words : the letters to Émile Bernard, New York, 2007, pp. 272, note 1 on p. 279, 289, 303-307, note 1 on p. 309
Welsh-Ovcharov, Bogomila, Vincent van Gogh and the birth of Cloisonism, Toronto, 1981, pp. 48-49, 184
Gamboni, Dario, vision of a vision : perception, hallucination, and potential images in Gauguin's Vision of the sermon, pp. 12-15
Platte, H., Wegbereiter der modernen Malerei : Cézanne, Gauguin, Van Gogh, Seurat, Hamburg, 1963, [unpaged]
Gayford, Martin, Yellow House : Van Gogh, Gauguin, and nine turbulent weeks in Arles, London, 2006, pp. 3-8, 41, 84-85, 305
Inaga, Shigemi, Van Gogh's Japan and Gauguin's Tahiti reconsidered, pp. 157-158
Fossi, Gloria, De Marco, Danilo, Dondero, Mario, In search of Van Gogh : capturing the life of the artist through photographs and paintings, New York, 2021, pp. 164-165
Kahng, Eik, Cronan, Todd, Misteli, David, Rainof, Rebecca, Skokowski, Rachel, Heugten, Sjraar van, Young, Marnin, Through Vincent's eyes : Van Gogh and his sources, New Haven, 2021, pp. 48-49
Merlhès, Victor, Gauguin, Paul, Correspondance de Paul Gauguin : documents, témoignages, Paris, 1984, pp. 247-249
Huyghe, René, carnet de Paul Gauguin, Paris, 1952, p. 225
Gogh, Vincent van, Extraits de lettres de Vincent van Gogh à E. Bernard, p. 115
Leclercq, Julien, lutte pour les peintres, pp. 268-269
Chassé, Charles, Gauguin et le groupe de Pont-Aven : documents inédits, Paris, 1921, pp. 18-19
Rotonchamp, Jean de, Paul Gauguin : 1848-1903, Paris, 1925, pp. 52, 55
Alexandre, A., Paul Gauguin : sa vie et le sens de son oeuvre, Parijs, 1930, p. 76
Meyerson, Åke, Van Gogh and the school of Pont-Aven, pp. 136-140
Rewald, John, history of Impressionism, New York, 1946, pp. 406-407
Jaffé, Hans, Sandberg, W.H.J.B., Kunst van heden in het Stedelijk, 1961, s.p.
Bodelsen, Merete, Gauguin's ceramics : a study in the development of his art, London ; Copenhagen, 1964, pp. 112, 113, 119, 182
Roskill, Mark W., Van Gogh, Gauguin and French painting of the 1880s : a catalogue raisonné of key works, Ann Arbor, 1970, pp. 141-142
Roskill, Mark W., Van Gogh, Gauguin and the Impressionist Circle, London, 1970, pp. 53, 101-102, 113, 140, 241
Andersen, W., Klein, B., Gauguin's paradise lost, New York, 1971, pp. 8-9, 77-78, 268
Sugana, G.M., L'opera completa di Gauguin, Milano, 1972, pp. 93-95
Rewald, John, Theo van Gogh, Goupil and the impressionists, p. 35
Jirat-Wasiutyński, Vojtěch, Paul Gauguin in the context of symbolism, New York and London, 1967, pp. 294-298, 410
Gogh, Vincent Willem van, Hattum, J. van, Van Gogh and Gauguin, pp. 2-7
Graas, Tim, Kunst en uitleg, p. 148
Dorra, Henri, Van Gogh and cloisonism, p. 258
Perruchot, Henri, Dorival, B., Nourissier, F., Paul Gauguin : génies et réalités, Paris, 1986, pp. 107, 109
Malingue, M., vie prodigieuse de Gauguin, Paris, 1987, pp. 61-62, 115-116, 125
Hoog, Michel, Gauguin : vie et oeuvre, [s.l.], 1987, pp. 105-106
Pickvance, Ronald, Van Gogh en het Pointillisme, p. 93
Welsh-Ovcharov, Bogomila, Emile Bernard (1868-1941) : the theme of bordellos and prostitutes in turn-of-the-century French art, New Brunswick, 1988, p. 16
Merlhès, Victor, Paul Gauguin et Vincent van Gogh 1887-1888 : lettres retrouvées, sources ignorées, Taravao, Tahiti, 1989, pp. 99-107
Welsh, R.P., Gauguin et l'auberge de Marie Henry au Pouldu, p. 41
Jirat-Wasiutyński, Vojtěch, Newton, Travers, Paul Gauguin’s paintings of late 1888: reconstructing the artist’s aims from technical and documentary evidence, pp. 28-31
Lindert, J. van, Uitert, Evert van, eigentijdse expressie : Vincent van Gogh en zijn portretten, Amsterdam, 1990, pp. 116-117
Jirat-Wasiutyński, Vojtěch, Newton, Travers, Tradition et innovation dans la technique picturale de Paul Gauguin, pp. 72-75
Daftari, F., influence of persian art on Gauguin, Matisse, and Kandinsky, New York, 1991, pp. 41-43, 46, 74, 86, 94-97, 103
Kodera, Tsukasa, Leeuw, Ronald de, Vincent van Gogh and Japan, Kyoto, 1992, p. 43
Uitert, Evert van, Some artists with whom Vincent van Gogh identified, pp. 144-145
Leeuw, Ronald de, Van Gogh Museum : paintings and pastels, Zwolle, 1994, pp. 196-197
Dorra, Henri, Symbolist art theories : a critical anthology, Berkeley [etc.], 1994, pp. 188-191
Gedo, John E., inner world of Paul Gauguin, p. 93
Delouche, Denise, Gauguin et la Bretagne, Rennes, 1996, pp. 114-115
Eisenman, Stephen Frederick, Gauguin's skirt, London, 1997, pp. 121, 181, 184
Silverman, Debora, Van Gogh and Gauguin : the search for sacred art, New York, 2000, pp. 24, 27, 29-40, 44-45, 183, 197, 262, 299, 374, 387-388
Collins, B., Van Gogh and Gauguin : electric arguments and utopian dreams, Boulder, 2001, pp. 94, 103, 112-117, 145, 201-203, 234
Kornhauser, S., Zafran, E.M., Gauguin's Nirvana : painters at Le Pouldu, 1889-90, Hartford, 2001, pp. 70, 97, 119, 134
Eckermann, E., En lutte contre une puisance formidable : Paul Gauguin im Spannungsfeld von Kunstkritik und Kunstmarkt, Kromsdorf, 2003, pp. 129, 310
Dorra, Henri, symbolism of Paul Gauguin : erotica, exotica, and the great dilemmas of humanity, Berkeley, 2007, pp. 115-119
Jansen, Leo, Luijten, Hans, Bakker, Nienke, Vincent van Gogh - The Letters : The complete illustrated and annotated edition, Amsterdam, 2009, vol. 4, nos. 680, 688, 692, 694, 695, 697, 698, 699, 704, 735, 736, 765, pp. 268, 287, 297, 302, 304, 308, 313, 315, 328, 384, 388, 439
Siberchicot, C., exposition Volpini, 1889. (Etudes romantiques et dix-neuviémistes ; 12). Une avant-garde au coeur de l'exposition universelle, Paris, 2010, pp. 66, 120
Naifeh, Steven, Smith, Gregory White, Vincent van Gogh : the life, London, 2011, p. 652
Vellekoop, Marije, Hendriks, Ella, Jansen, Leo, Meedendorp, Teio, Bakker, Nienke, Dijk, Maite van, Van Gogh's studio practice, Amsterdam, 2013, pp. 18, 295, 301, 364-378, 383, 386, 387
Bakker, Nienke, Van Gogh at work : highlights, Amsterdam, 2013, p. 30
Gamboni, Dario, Paul Gauguin : the mysterious centre of thought, London, 2014, pp. 18, 34, 36, 38, 45, 88, 165, 358
Groom, Gloria, Gauguin : artist as alchemist, Chicago, 2017, p. 51
Tilborgh, Louis van, Bakker, Nienke, Homburg, Cornelia, Kodera, Tsukasa, Uhlenbeck, Chris, Guitton, Claire, Van Gogh & Japan, Brussel, 2018, p. 191
Stotland, Irina, Paul Gauguin’s self-portraits in Polynesia: androgyny and ambivalence, pp. 52-53
Homburg, Cornelia, Riopelle, Christopher, Childs, Elizabeth C., Gamboni, Dario, Goddard, Linda, Guitton, Claire, Jumeau-Lafond, Jean-David, Wright, Alastair, Gauguin : portraits, Ottawa, 2019, pp. 31-33, 35, 37, 232
Schneede, Uwe M., Ich! : Selbstbildnisse in der Moderne von Vincent van Gogh bis Marina Abramovic, München, 2022, p. 32-33, 35, 39
Rewald, John, Post-impressionism : from Van Gogh to Gauguin, New York, 1978, pp. 186-187, 191
Serres, Karen, Bailey, Martin, Tilborgh, Louis van, Van Gogh : self-portraits, London, 2022, pp. 24-25, 61, 118, 139, 152
Chassé, Charles, Gauguin sans légendes, Paris, 1965, p. 148
Prideaux, Sue, Wild thing : a life of Paul Gauguin, London, 2024, pp. 121-124, 156
Hoeven, Joost van der, Roos Rosa de Carvalho, Fleur, Blok, Franka, Smit, Lisa, Reid, Nina, Suijver, Renske, Tas, Sara, Contemporaries of Van Gogh 1 : works collected by Theo and Vincent, Amsterdam, 2023
