Portret van Bernards grootmoeder
Emile Bernard (1868 - 1941), Asnières, 1887
olieverf op doek, 54 cm x 65 cm
Credits (verplicht te vermelden): Van Gogh Museum, Amsterdam (Vincent van Gogh Stichting)
Bernards grootmoeder was in de rouw, ze was net weduwe toen hij haar schilderde. Ze was bij zijn familie in Asnières komen wonen en poseerde vaak voor hem. Haar blik lijkt hooghartig. Maar bij nader inzien komt dat doordat Bernard iets lager zat toen hij haar portretteerde. Daardoor kijkt ze op ons neer. Haar gesloten oog was blind.
Van Gogh ruilde dit schilderij met zijn vriend Bernard voor een van zijn zelfportretten. Hij was vol lof. Later schreef hij Bernard hoe hij geraakt was door het eigenzinnige en zelfverzekerde dat eruit sprak. ‘Nooit ben je dichter bij Rembrandt geweest dan toen, waarde vriend.’
- Inventarisnummer
- s0205V1962
- Afmetingen
- 54 cm x 65 cm, 74 cm x 85 cm, 7.5 cm
- Herkomst
- Tussen november 1887 en 19 februari 1888 geruild door de kunstenaar, Parijs met Vincent van Gogh, Parijs; door Vincent van Gogh ondergebracht bij zijn broer Theo van Gogh, Parijs; na zijn overlijden op 25 januari 1891 geërfd door zijn weduwe Jo van Gogh-Bonger en hun zoon Vincent Willem van Gogh, Parijs; tot haar overlijden op 2 september 1925 beheerd door Jo van Gogh-Bonger, Bussum/Amsterdam/Laren; 11 maart 1952 geschonken door Vincent Willem van Gogh, Laren aan de (1e) Vincent van Gogh Stichting, Laren; 28 december 1960 overgedragen door de (1e) Vincent van Gogh Stichting aan de Theo van Gogh Stichting, Laren; 21 juli 1962 geschonken door de Theo van Gogh Stichting aan de (2e) Vincent van Gogh Stichting; 21 juli 1962 overeenkomst Vincent van Gogh Stichting en de Staat der Nederlanden waarin zorg en beheer van de collectie en plaatsing daarvan in een te realiseren Rijksmuseum Vincent van Gogh te Amsterdam aan de Staat wordt toevertrouwd; vanaf de opening op 2 juni 1973 in permanent bruikleen gegeven aan het Rijksmuseum Vincent van Gogh, vanaf 1 juli 1994 Van Gogh Museum, Amsterdam.
- kunstenaar
- Emile Bernard
- Credits (verplicht te vermelden)
- Van Gogh Museum, Amsterdam (Vincent van Gogh Stichting)
Wenen, Kunstforum Wien, Faszination Japan. Monet-Van Gogh-Klimt, 10 oktober 2018-20 januari 2019
Bremen, Kunsthalle Bremen, Emile Bernard – Am Puls der Moderne, 7 februari-1 juni 2015, nr. 17
Parijs, Musée de l'Orangerie, Emile Bernard (1868-1941), la peinture en colère, 16 september 2014-5 januari 2015, nr. 9
Kopenhagen, Ordrupgaard Museum, Van Gogh, Gauguin, Bernard. Dramaet i Arles, 7 februari-22 juni 2014, nr. 59
Amsterdam, Van Gogh Museum, Van Gogh aan het werk, 1 mei 2013-13 januari 2014
Amsterdam, Van Gogh Museum, Van Goghs brieven. De kunstenaar aan het woord, 9 oktober 2009-3 januari 2010
New York, NY, The Morgan Library & Museum, Painted with Words. Vincent van Gogh's letters to Emile Bernard, 28 september 2007-6 januari 2008, nr. 63
Amsterdam, Van Gogh Museum, Van Gogh en Rembrandt, 24 februari-28 juni 2006
Amsterdam, Van Gogh Museum, De keuze van Vincent. Van Goghs Musée imaginaire, 14 februari-15 juni 2003, nr. 86
Kōbe, Hyogo Prefectural Museum of Modern Art, Vincent & Theo van Gogh, 7 september-4 november 2002, nr. 67
Sapporo, Hokkaido Museum of Modern Art, Vincent & Theo van Gogh, 5 juli-25 augustus 2002, nr. 67
Amsterdam, Van Gogh Museum, Theo van Gogh 1857-1891. Kunsthandelaar, verzamelaar en broer van Vincent, 24 juni-5 september 1999, nr. 165
Amsterdam, Rijksmuseum Vincent van Gogh, Emile Bernard, 24 augustus-4 november 1990
Mannheim, Städtische Kunsthalle Mannheim, Emile Bernard 1868-1941. A Pioneer of Modern Art, 12 mei-5 augustus 1990, nr. 52
Amsterdam, Rijksmuseum Vincent van Gogh, Van Gogh en zijn Franse vrienden. Het cloisonisme als stijl 1886-1891, 9 april-14 juni 1981, nr. 95
Toronto, Art Gallery of Ontario, Vincent van Gogh and the Birth of Cloisonism, 24 januari-22 maart 1981, nr. 95
Lille, Palais des Beaux-Arts (Lille), Emile Bernard 1868-1941 : peintures, dessins, gravures, 12 april-12 juni 1967, nr. 6
Bremen, Kunsthalle Bremen, Emile Bernard 1868-1941 : peintures, dessins, gravures, 5 februari-2 april 1967, nr. 5
Zürich, Kunsthaus Zürich, Pont-Aven. Gauguin und sein Kreis in der Bretagne, 5 maart-11 april 1966, nr. 88
Londen, Tate Gallery, Gauguin and the Pont-Aven group, 7 januari-13 februari 1966, nr. 74
Parijs, Institut Néerlandais, Les amis de Van Gogh, 9 november-17 december 1960, nr. 12
Otterlo, Kröller-Müller Museum, Collectie Theo van Gogh, april-mei 1960, nr. 7
Amsterdam, Stedelijk Museum Amsterdam, Collectie Theo van Gogh, februari 1960, nr. 7
Mons, Museum voor Schoone Kunsten, Vincent van Gogh (1853-1890). Son art et ses amis, 22 maart-5 mei 1958, nr. 82
Antwerpen, Zaal Comité voor Artistieke Werking, Vincent van Gogh, 7 mei-19 juni 1955, nr. 375
Amsterdam, Stedelijk Museum Amsterdam, De verzameling van Theo van Gogh. Met uitzondering van de werken van zijn broer Vincent, 31 maart-11 mei 1953, nr. 6
Otterlo, Kröller-Müller Museum, De verzameling van Theo van Gogh. Met uitzondering van de werken van zijn broer Vincent, 1953, nr. 6
Den Haag, Gemeentemuseum Den Haag, De verzameling van Theo van Gogh. Met uitzondering van de werken van zijn broer Vincent, 1953, nr. 6
Parijs, The Grand Bouillon-Restaurant du Chalet, Exposition des peintres du Petit Boulevard, november-december 1887, nr. no cat. no.
Jansen, Leo, Luijten, Hans, Bakker, Nienke, Vincent van Gogh - The Letters : The complete illustrated and annotated edition : Volume 4 : Arles, 1888-1889, Amsterdam, 2009, pp. 174-175, 216, 328
Bernard, Emile, Vincent van Gogh : les peintres originaux, p. 2
Baumann, Felix Andreas, Hermann, F., Sutton, D., Wehrli, R., Pont-Aven : Gauguin und sein Kreis in der Bretagne, Zürich, 1966, p. 63
Sutton, D., White, Gabriel, Gauguin and the Pont-Aven group, [London], 1966, pp. 7, 30-31
Hautecoeur, L., Luthi, Jean-Jacques, Emile Bernard : l'initiateur, Paris, 1974
Gogh, Vincent Willem van, verzameling van Theo van Gogh : met uitzondering van de werken van zijn broer Vincent = La collection de Theo van Gogh : excepté les oeuvres de son frère Vincent, Amsterdam, 1953, [unpaged]
Gogh, Vincent Willem van, Collectie Theo van Gogh, Amsterdam, 1960, no. 6
Luthi, Jean-Jacques, Vollard, Ambroise, Emile Bernard : chef de l'école de Pont-Aven, Paris, [s.a.], pp. 9, 11-12
Gogh, Vincent Willem van, Vincent van Gogh (1853-1890) : son art et ses amis, Amsterdam, 1958, [unpaged]
Luthi, Jean-Jacques, Emile Bernard : catalogue raisonné de l'oeuvre peint, Paris, 1982, pp. 16-17
Hammacher, A.M., Exposition les amis de van Gogh : catalogue, Paris, 1960, p. 21
Bock, H., Busch, G., Emile Bernard 1868-1941 : peintures, dessins, gravures, Lille, 1967, p. 38
Bock, H., Müller, J.H. (Johann Heinrich), Emile Bernard : Gemälde, Handzeichnungen, Aquarelle, Druckgraphik, Bremen, 1967, pp. 9, 39
Stevens, Maryanne, Emile Bernard 1868-1941. A Pioneer of Modern Art. Ein Wegbereiter der Moderne., Zwolle, 1990, pp. 36, 112, 130, 158, 178, 187-197, 222-223, 234
Welsh-Ovcharov, Bogomila, Vincent van Gogh and the birth of Cloisonism, Toronto, 1981, pp. 149, 284-285, 286
Uitert, Evert van, Hoyle, Michael, Crimpen, Han van, Rijksmuseum Vincent van Gogh, Amsterdam, 1987, pp. 96-97, 308
Leeuw, Ronald de, Van Gogh Museum : schilderijen en pastels, Zwolle, 1993, pp. 114-115
Stolwijk, Chris, Thomson, Richard, Heugten, Sjraar van, Theo van Gogh 1857-1891 : kunsthandelaar, verzamelaar en broer van Vincent, Amsterdam ; Zwolle, 1999, pp. 163, 165, 168
Stolwijk, Chris, Thomson, Richard, Heugten, Sjraar van, Theo van Gogh 1857-1891 : art dealer, collector and brother of Vincent, Amsterdam ; Zwolle, 1999, pp. 161, 165
Vergeest, Aukje, French collection : nineteenth-century French paintings in Dutch public collections, Amsterdam, 2000, p. 61
Vincent & Theo van Gogh, Hokkaido, 2002, p. 174
Jansen, Leo, Luijten, Hans, Bakker, Nienke, Vincent van Gogh : painted with words : the letters to Émile Bernard, New York, 2007, pp. 251-260, 263, 366
Leeman, Fred, Recchi-Altariba, Béatrice, Champié, A., Argyropoulos-Recchi, Lucrezia, Cordier, Céline, Emile Bernard (1868-1941), Paris, 2013, pp. 85-88, 93-94, 107, 120
Fonsmark, Anne-Birgitte, Van Gogh, Gauguin, Bernard : friction of ideas, Charlottenlund, 2014, pp. 69, 72
Hansen, Dorothee, Leeman, Fred, Rapetti, Rodolphe, Émile Bernard 1868-1941, Parijs, 2014, pp. 13, 64-65, 66, 70
Hansen, Dorothee, Buschhoff, A., Hans, Henrike, Emile Bernard : Am Puls der Moderne, Köln, 2015, pp. 49, 96-99, 106-107, 160-161
Luthi, Jean-Jacques, Israël, Armand, Emile Bernard : instigateur de l'école de Pont-Aven, précurseur de l'art moderne : sa vie, son oeuvre : catalogue raisonné, Paris, 2014, pp. 33, 105, 152
Stolwijk, Chris, Heugten, Sjraar van, Jansen, Leo, Blühm, Andreas, keuze van Vincent : Van Goghs Musée imaginaire, Amsterdam, 2003, pp. 118, 226, 278, 306
Stolwijk, Chris, Heugten, Sjraar van, Jansen, Leo, Blühm, Andreas, Vincent's choice : the Musée imaginaire of Van Gogh, Amsterdam, 2003, pp. 118, 226, 278, 306
Stolwijk, Chris, Heugten, Sjraar van, Jansen, Leo, Blühm, Andreas, Vincents Wahlverwandtschaften : Van Goghs Musée imaginaire, Amsterdam, 2003, pp. 118, 226, 278, 306
Stolwijk, Chris, Heugten, Sjraar van, Jansen, Leo, Blühm, Andreas, choix de Vincent : le musée imaginaire de Van Gogh, Amsterdam, 2003, pp. 118, 226, 278, 306
Gogh, Vincent Willem van, Tralbaut, Marc Edo, Wilms, J., Vincent van Gogh, s.l., 1955, [unpaged]
Benesch, Evelyn, Friborg, Flemming, Gianfreda, Sandra, Wieninger, Johannes, Faszination Japan : Monet - Van Gogh - Klimt, Heidelberg, [2018], p. 134
Hendriks, Ella, Johnson jr., C. Richard, Loeff, Luuk van der, First international workshop on image processing for artist identification, Amsterdam, 2007, pp. 35, 77, 98
Vollard, Ambroise, Bernard, Emile, Lettres de Vincent van Gogh à Emile Bernard, Paris, 1911, pp. 102-103
Meyerson, Åke, Van Gogh and the school of Pont-Aven, pp. 140-141
Dorra, Henri, Emile Bernard and Paul Gauguin, pp. 232-233
Roskill, Mark W., Van Gogh, Gauguin and the Impressionist Circle, London, 1970, pp. 108, 125
Roskill, Mark W., Van Gogh, Gauguin and French painting of the 1880s : a catalogue raisonné of key works, Ann Arbor, 1970, p. 216
Roskill, Mark W., Van Gogh's exchanges of work with Emile Bernard in 1888, p. 142
Rewald, John, Post-impressionism : from Van Gogh to Gauguin, New York, 1978, pp. 174, 176
Dorra, Henri, Van Gogh and cloisonism, p. 258
Boyle-Turner, Caroline, Paul Sérusier, Ann Arbor, cop. 1983, p. 10
Jirat-Wasiutyński, Vojtěch, Vincent van Gogh's self-portrait dedicated to Paul Gauguin : an historical an technical study, Cambridge, cop. 1984, p. 4
Leeuw, Ronald de, Van Gogh Museum : paintings and pastels, Zwolle, 1994, pp. 114-115
Leeuw, Ronald de, Van Gogh at the Van Gogh Museum, Zwolle, 1994, p. 97
Salomon, A., Cogeval, Guy, Chivot, Mathias, Vuillard : the inexhaustible glance : critical catalogue of paintings and pastels, Paris, 2003, vol. 1, p. 43
Jansen, Leo, Luijten, Hans, Bakker, Nienke, Vincent van Gogh - The Letters : The complete illustrated and annotated edition : Volume 5 : Saint-Rémy-de-Provence - Auvers-sur-Oise, 1889-1890, Amsterdam, 2009, pp. 140, 161
Vellekoop, Marije, Hendriks, Ella, Jansen, Leo, Meedendorp, Teio, Bakker, Nienke, Dijk, Maite van, Van Gogh's studio practice, Amsterdam, 2013, pp. 162, note 71 on p. 249, note 36 on p. 370, note 55 on p. 372
Southgate, M.T., [Portrait of Dr. Gachet] the cover, p. 13
Gruyter, W.J. de, Emile Bernard (1868-1941) : portret van zijn grootmoeder, pp. 18a-b
Stevens, Maryanne, Riopelle, Christopher, Domercq, Julien, After Impressionism : inventing modern art, London, 2023, pp. 65-66
