De zaaier (naar Millet)
Vincent van Gogh (1853 - 1890), Etten, april 1881
potlood, pen en penseel in inkt, waterverf, op papier, 48.1 cm x 36.7 cm
Credits (verplicht te vermelden): Van Gogh Museum, Amsterdam (Vincent van Gogh Stichting)
Dit was niet de eerste kopie die Van Gogh naar De zaaier van Jean-François Millet (1814-1875) maakte. Het was zeker ook niet de laatste: Van Gogh bewonderde het werk enorm. Voor hem stond de zaaier symbool voor de cyclus van het leven: groei, bloei en oogsten.
Hij tekende hier een zwart-wit prent van het schilderij na. Daarbij ontstonden kleine misverstanden. Kijk maar naar de ‘graankorrels’ die Van Goghs zaaier naar achteren gooit. In het oorspronkelijke schilderij vlogen hier vogels. In de prent werden die tot vlekjes. Van Gogh zag ze op zijn beurt aan voor zaaigoed.
- F-nummer
- F0830
- JH-nummer
- JH0001
- Inventarisnummer
- d0443V1962
- Afmetingen
- 48.1 cm x 36.7 cm
- Herkomst
- Na april 1881 bij zijn broer Theo van Gogh, Parijs; na zijn overlijden op 25 januari 1891 geërfd door zijn weduwe Jo van Gogh-Bonger en hun zoon Vincent Willem van Gogh, Parijs; tot haar overlijden op 2 september 1925 beheerd door Jo van Gogh-Bonger, Bussum/Amsterdam/Laren; 10 juli 1962 overgedragen door Vincent Willem van Gogh, Laren aan de Vincent van Gogh Stichting, Amsterdam; 21 juli 1962 overeenkomst Vincent van Gogh Stichting en de Staat der Nederlanden waarin zorg en beheer van de collectie en plaatsing daarvan in een te realiseren Rijksmuseum Vincent van Gogh te Amsterdam aan de Staat wordt toevertrouwd; tot de opening van het museum op 2 juni 1973 in bruikleen gegeven aan het Stedelijk Museum, Amsterdam; vanaf 2 juni 1973 in permanent bruikleen gegeven aan het Rijksmuseum Vincent van Gogh, vanaf 1 juli 1994 Van Gogh Museum, Amsterdam.
- kunstenaar
- Vincent van Gogh
- Credits (verplicht te vermelden)
- Van Gogh Museum, Amsterdam (Vincent van Gogh Stichting)
Saint Louis (Missouri), Saint Louis Art Museum, Millet and Modern Art: From Van Gogh to Dalí, 16 februari-7 september 2020
Amsterdam, Van Gogh Museum, Jean-François Millet. Zaaier van de moderne kunst, 4 oktober 2019-12 januari 2020
Amsterdam, Van Gogh Museum, Van Gogh aan het werk, 1 mei 2013-13 januari 2014
Williamstown, Sterling and Francine Clark Art Institute, Dutch Dialogues, 3 juni-3 september 2007
Amsterdam, Van Gogh Museum, De keuze van Vincent. Van Goghs Musée imaginaire, 14 februari-15 juni 2003
Tokyo, Seiji Togo Memorial Yasuda Kasai Museum of Art, Vincent van Gogh drawing exhibition. Van Gogh and his time from the Van Gogh Museum and the H.W. Mesdag Museum, 14 september-13 november 2000, nr. 1
Tokyo, Tobu Museum of Art, A Hawaii Treasury: masterpieces from the Honolulu Academy of Arts, 13 maart-21 mei 2000, nr. 1
Amsterdam, Van Gogh Museum, Boerenleven, 29 oktober 1999-16 januari 2000
Parijs, Musée d'Orsay, Millet - Van Gogh, 14 september 1998-10 januari 1999
Amsterdam, Van Gogh Museum, Vincent van Gogh tekeningen. Vroege jaren 1880-1883, 10 mei-15 september 1996, nr. 16
Otterlo, Kröller-Müller Museum, Vincent van Gogh. Tekeningen, 30 maart-29 juli 1990, nr. 1
Amsterdam, Rijksmuseum Vincent van Gogh, Van Gogh & Millet, 9 december 1988-26 februari 1989, nr. 65
Den Bosch, Noordbrabants Museum, Van Gogh in Brabant. Schilderijen en tekeningen uit Etten en Nuenen, 2 november 1987-10 januari 1988, nr. 1
Ōsaka, National Museum of Art, Vincent van Gogh from Dutch collections. Religion, humanity, nature, 21 februari-31 maart 1986, nr. 8
Nagoya, Nagoya City Art Museum, Vincent van Gogh exhibition, 21 december 1985-2 februari 1986, nr. 24
Tokyo, National Museum of Western Art (Tokyo), Vincent van Gogh exhibition, 12 oktober-8 december 1985, nr. 24
Amsterdam, Rijksmuseum Vincent van Gogh, Vincent van Gogh in zijn Hollandse jaren. Kijk op stad en land door Van Gogh en zijn tijdgenoten 1870-1890, 13 december 1980-22 maart 1981, nr. 43
Parijs, Grand Palais, Vincent van Gogh, 4 november-3 december 1977, nr. zonder nr.
Nagoya, Aichi Prefectural Art Gallery, Vincent van Gogh exhibition, 24 februari-14 maart 1977, nr. 1
Kyoto, National Museum of Modern Art (Kyoto), Vincent van Gogh exhibition, 6 januari-20 februari 1977, nr. 1
Tokyo, National Museum of Western Art (Tokyo), Vincent van Gogh exhibition, 30 oktober-19 december 1976, nr. 1
Oslo, Munch Museet, Vincent van Gogh, 5 april-15 juni 1976, nr. 1
Stockholm, Kulturhuset, Vincent van Gogh, 10 februari-28 maart 1976, nr. 1
Malmö, Malmö Konsthall, Vincent van Gogh. 100 teckningar och akvareller. 100 drawings and water colours, 6 juni-10 augustus 1975, nr. 1
Parijs, Musée de l'Orangerie, Vincent van Gogh. Collection du Musée National Vincent van Gogh à Amsterdam, 21 december 1971-10 april 1972, nr. 113
New York, NY, Brooklyn Museum of Art, Vincent van Gogh. Paintings and Drawings, 14 februari-4 april 1971, nr. 69
San Francisco, M.H. de Young Memorial Museum, Vincent van Gogh. Paintings and Drawings, 11 december 1970-31 januari 1971, nr. 69
Baltimore, Baltimore Museum of Art, Vincent van Gogh. Paintings and Drawings, 11 oktober-29 november 1970, nr. 69
Columbus (Ohio), Columbus Gallery of Fine Arts, Vincent van Gogh. Paintings and Drawings, 5 maart-5 april 1970, nr. 1
Saint Louis (Missouri), City Art Museum of Saint Louis, Vincent van Gogh. Paintings and Drawings, 20 december 1969-1 februari 1970, nr. 69
Los Angeles, Los Angeles County Museum of Art, Vincent van Gogh. Paintings and Drawings, 14 oktober-1 december 1969, nr. 69
Humlebaek, Louisiana Museum of Modern Art, Vincent van Gogh. Tegninger og akvareller, 25 januari-16 maart 1969, nr. 1
Londen, Hayward Gallery, Vincent van Gogh. Paintings and Drawings of the Vincent van Gogh Foundation Amsterdam, 23 oktober 1968-12 januari 1969, nr. 2
Ottawa, National Gallery of Canada, Vincent van Gogh. Drawings, Watercolors, 14 maart-15 april 1968, nr. 1
Luik, Musée des Beaux-Arts (Liège), Vincent van Gogh. Dessins, aquarelles, 3 maart-30 september 1968, nr. 1
Toledo (Ohio), Toledo Museum of Art, Vincent van Gogh. Drawings, Watercolors, 20 januari-3 maart 1968, nr. 1
Philadelphia (Pennsylvania), Philadelphia Museum of Art, Vincent van Gogh. Drawings, Watercolors, 17 november-31 december 1967, nr. 1
Dallas, Dallas Museum of Art, Vincent van Gogh. Drawings, Watercolors, 6 oktober-4 november 1967, nr. 1
Zürich, Kunsthaus Zürich, Vincent van Gogh. Dessins, aquarelles, 5 april-4 juni 1967, nr. 1
Lille, Palais des Beaux-Arts (Lille), Vincent van Gogh. Dessins, aquarelles, 14 januari-13 maart 1967, nr. 1
Albi, Musée Toulouse-Lautrec, Vincent van Gogh. Dessinateur, 27 mei-31 augustus 1966, nr. 1
Parijs, Institut Néerlandais, Vincent van Gogh. Dessinateur, 28 januari-20 maart 1966, nr. 1
Gent, Museum voor Schone Kunsten (Gent), Vincent van Gogh. Schilderijen, aquarellen, tekeningen, 19 februari-28 maart 1965, nr. 42
Charleroi, Palais des Beaux-Arts (Charleroi), Vincent van Gogh. Schilderijen, aquarellen, tekeningen, 9 januari-9 februari 1965, nr. 42
New York, NY, Solomon R. Guggenheim Museum, Vincent van Gogh. Paintings, Watercolors and Drawings, 2 april-28 juni 1964, nr. 61
Washington, Washington Gallery of Modern Art, Vincent van Gogh. Paintings, Watercolors and Drawings, 2 februari-19 maart 1964, nr. 61
Humlebaek, Louisiana Museum of Modern Art, Vincent van Gogh. Malerier og tegninger, 24 oktober-15 december 1963, nr. 61
Kansas City, William Rockhill Nelson Gallery of Art and Mary Atkins Museum of Fine Arts, Vincent van Gogh. Paintings, Watercolors and Drawings, 7 februari-26 maart 1963, nr. 82
Detroit, Detroit Institute of Arts, Vincent van Gogh. Paintings, Watercolors and Drawings, 11 december 1962-29 januari 1963, nr. 82
Pittsburgh (Pennsylvania), Carnegie Institute, Vincent van Gogh. Paintings, Watercolors and Drawings, 18 oktober-4 november 1962, nr. 82
Boston, Museum of Fine Arts (Boston), Vincent van Gogh. Paintings, Watercolors and Drawings, 22 maart-29 april 1962, nr. 82
Buffalo (New York), Albright Art Gallery, Vincent van Gogh. Paintings, Watercolors and Drawings, 30 januari-11 maart 1962, nr. 82
Cleveland, Cleveland Museum of Art, Vincent van Gogh. Paintings, Watercolors and Drawings, 5 december 1961-14 januari 1962, nr. 82
Baltimore, Baltimore Museum of Art, Vincent van Gogh. Paintings, Watercolors and Drawings, 18 oktober-26 november 1961, nr. 82
Enschede, Rijksmuseum Twenthe, Vincent van Gogh. Tekeningen, 6 februari-20 maart 1960, nr. 1
Utrecht, Centraal Museum, Vincent van Gogh schilderijen en tekeningen, verzameling Ir. V.W. van Gogh, 18 december 1959-1 februari 1960, nr. 66
Seattle, Seattle Art Museum, Vincent van Gogh. Paintings and Drawings, 7 maart-19 april 1959, nr. 85
Portland (Oregon), Portland Art Museum (Oregon), Vincent van Gogh. Paintings and Drawings, 28 januari-1 maart 1959, nr. 85
Los Angeles, Los Angeles County Museum of Art, Vincent van Gogh. Paintings and Drawings, 10 december 1958-18 januari 1959, nr. 85
San Francisco, M.H. de Young Memorial Museum, Vincent van Gogh. Paintings and Drawings, 6 oktober-30 november 1958, nr. 85
Göteborg, Göteborgs Konsthallen, Vincent van Gogh. Akvareller, teckningar, oljestudier, brev, 15-30 maart 1958
Sandviken, Konsthallen, Vincent van Gogh. Akvareller, teckningar, oljestudier, brev, 27 februari-11 maart 1958
Östersund, Konstmuseet, Vincent van Gogh. Akvareller, teckningar, oljestudier, brev, 8-23 februari 1958
Umeå, Länsmuseet, Vincent van Gogh. Akvareller, teckningar, oljestudier, brev, 18 januari-2 februari 1958
Kiruna, Norrmalmsskolan, Vincent van Gogh. Akvareller, teckningar, oljestudier, brev, 29 december 1957-13 januari 1958
Luleå, Shopping, Vincent van Gogh. Akvareller, teckningar, oljestudier, brev, 4-19 december 1957
Stockholm, Nationalmuseum (Stockholm), Vincent van Gogh. Akvareller, teckningar, oljestudier, brev, 5 oktober-22 november 1957, nr. 1
Marseille, Musée Cantini, Vincent van Gogh, 12 maart-28 april 1957, nr. 1
Breda, Cultureel Centrum De Beyerd, Vincent van Gogh, 2-24 februari 1957, nr. 19
Amsterdam, Stedelijk Museum Amsterdam, Vincent van Gogh, 24 juni-september 1955, nr. 1
Antwerpen, Zaal Comité voor Artistieke Werking, Vincent van Gogh, 7 mei-19 juni 1955, nr. 17
Bern, Kunstmuseum (Bern), Vincent van Gogh, 27 november 1954-30 januari 1955, nr. 73
Zürich, Kunsthaus Zürich, Van Gogh. Zeichnungen und Aquarelle aus der Vincent van Gogh-Stiftung im Stedelijk Museum Amsterdam, 24 januari-1 maart 1953, nr. 1
Alkmaar, Stedelijk Museum Amsterdam, Tentoonstelling van tekeningen door Vincent van Gogh, uit de collectie van Ir. V.W. van Gogh, 25 december 1947-18 januari 1948, nr. 1
Rotterdam, Museum Boymans, Vincent van Gogh. Tekeningen uit de verzameling van Ir. V.W. van Gogh, 28 juni-augustus 1947, nr. 1
Groningen, Kunstlievend Genootschap Pictura, Tentoonstelling van tekeningen en aquarellen van Vincent van Gogh uit de collectie van Ir. V.W. van Gogh, 25 mei-15 juni 1947, nr. 1
Kopenhagen, Charlottenborg, Vincent van Gogh. Malerier, tegninger, akvareller, januari 1938, nr. 1
Oslo, Kunstnernes Hus, Vincent van Gogh. Malerier, tegninger, akvareller, 3-24 december 1937, nr. 21
Parijs, Les nouveaux musées, Quai de Tokio, La vie et l'oeuvre de Van Gogh, juni-oktober 1937, nr. 109
Enschede, Openbare Leeszaal (Kunstzaal H.B. Blijdensteinstichting), Tentoonstelling van teekeningen, aquarellen en schilderijen door Vincent van Gogh, 13-27 februari 1931
Leeuwarden, Fries Museum, Tentoonstelling van teekeningen, aquarellen en schilderijen door Vincent van Gogh, 24 januari-8 februari 1931
Groningen, Groote Sociëteit (Groningen), Tentoonstelling van teekeningen, aquarellen en schilderijen door Vincent van Gogh, 4-19 januari 1931
Arnhem, De Korenbeurs, Tentoonstelling van teekeningen, aquarellen en schilderijen door Vincent van Gogh, 12-26 december 1930
Rotterdam, Rotterdamsche Kring, Teekeningen en aquarellen door Vincent van Gogh uit het bezit van den heer Ir. V.W. van Gogh te Laren, 21 december 1929-12 januari 1930, nr. 1
Amsterdam, Stedelijk Museum Amsterdam, Tentoonstelling van aquarellen en teekeningen van Vincent van Gogh, 19 oktober-1 december 1929, nr. 1
Parijs, Galerie Dru, Aquarelles, dessins et pastels de Van Gogh (1853-1890), 23 juni-12 juli 1928, nr. 1
Hannover, Kestner-Gesellschaft, Van Gogh. Ausstellung 100 Aquarelle, Zeichnungen und einige Gemälde, 3-28 april 1928, nr. 1
Wenen, Neue Galerie, Vincent van Gogh. Aquarelle und Handzeichnungen, 20 februari-25 maart 1928, nr. 1
Berlijn, Galerie Otto Wacker, Vincent van Gogh. Erste grosse Ausstellung seiner Zeichnungen und Aquarelle, 6 december 1927-31 januari 1928, nr. 1
Stolwijk, Chris, Heugten, Sjraar van, Jansen, Leo, Blühm, Andreas, choix de Vincent : le musée imaginaire de Van Gogh, Amsterdam, 2003, p. 189, 308
Hulsker, Jan, complete works of Vincent van Gogh, Tokyo, 1978, vol. 1, pl. 1
Cooper, Douglas, Hofmannsthal, H. von, Drawings and watercolours by Vincent van Gogh, New York [etc.], 1955, p. 11-12
Vanbeselaere, Walther, Vermeylen, August, hollandsche periode (1880-1885) in het werk van Vincent van Gogh (1853-1890), Antwerpen, 1937, p. 36, 192, 407
Kelly, Simon, Dijk, Maite van, Bakker, Nienke, Yoder, Abigail, Jean-François Millet : sowing the seeds of Modern Art, Bussum, 2019, p. 118
Kelly, Simon, Dijk, Maite van, Bakker, Nienke, Yoder, Abigail, Jean-François Millet : zaaier van de moderne kunst, Bussum, 2019, p. 118
Stolwijk, Chris, Heugten, Sjraar van, Jansen, Leo, Blühm, Andreas, keuze van Vincent : Van Goghs Musée imaginaire, Amsterdam, 2003, p. 189, 307
Moens, Bart G., kunstenaarsopleiding van Vincent van Gogh in Brussel, Brussel, 2012, p. 28-29
Darley, Esther, Suijver, Renske, Masterpieces in the Van Gogh Museum, Amsterdam, 2019, p. 30
Darley, Esther, Suijver, Renske, Meesterwerken in het Van Gogh Museum, Amsterdam, 2019, p. 30
Kelly, Simon, Dijk, Maite van, Bakker, Nienke, Yoder, Abigail, Millet and Modern Art : from Van Gogh to Dalí, Amsterdam, 2019, p. 118
Uitert, Evert van, Hoyle, Michael, Crimpen, Han van, Rijksmuseum Vincent van Gogh, Amsterdam, 1987, p. 387
Rathbone, Eliza E., Robinson, W.H., Steele, E., Albro, Sylvia, Travers Newton, H., Olmsted, Galina K., Van Gogh's repetitions, New Haven, 2013, p. 18-19
Vellekoop, Marije, Hendriks, Ella, Jansen, Leo, Meedendorp, Teio, Bakker, Nienke, Dijk, Maite van, Van Gogh's studio practice, Amsterdam, 2013, p. 39, 106, 112
Homburg, Cornelia, Kelly, Simon, Prins, Laura, Reynaerts, Jenny, Van Gogh : into the undergrowth, Cincinnati, 2016, p. 26
Vellekoop, Marije, Bakker, Nienke, Dijk, Maite van, Hendriks, Ella, Van Gogh aan het werk, Amsterdam, 2013, p. 34
Vellekoop, Marije, Bakker, Nienke, Dijk, Maite van, Geldof, Muriel, Hendriks, Ella, Reissland, Birgit, Van Gogh at work, Amsterdam, 2019, p. 34
Heugten, Sjraar van, Van Gogh drawings : influences & innovations, Arles, 2015, p. 20-21, 71
Conisbee, Philip, Heugten, Sjraar van, Tilborgh, Louis van, Van Gogh & Millet, Amsterdam ; Zwolle, 1988, p. 164
Uitert, Evert van, Van Gogh in Brabant : schilderijen en tekeningen uit Etten en Nuenen, Zwolle, cop. 1987, p. 132-133
Heugten, Sjraar van, Vellekoop, Marije, Jansen, Leo, Moens, Bart G., Van Gogh in de Borinage : de geboorte van een kunstenaar, Brussel, 2015, p. 56, 60-61
Stolwijk, Chris, Heugten, Sjraar van, Jansen, Leo, Blühm, Andreas, Vincent's choice : the Musée imaginaire of Van Gogh, Amsterdam, 2003, p. 189, 307
Meier-Graefe, Julius, Vincent van Gogh : der Zeichner, Berlin, 1928, [unpaged]
Chatelet, A., Gogh, Vincent Willem van, Vincent van Gogh : dessins - aquarelles, [unpaged]
Gogh, Vincent Willem van, Vincent van Gogh : paintings and drawings, Amsterdam, 1970, p. 63-64
Andre, A., Gogh, Vincent Willem van, Vincent van Gogh : schilderijen - aquarellen - tekeningen, [Amsterdam, 1965], [unpaged]
Pey, E.B.F., Pickvance, Ronald, Wolk, J. van der, Vincent van Gogh : tekeningen, Milaan, 1990, p. 45
Blotkamp, Carel, Vincent van Gogh between earth and heaven : the landscapes, Ostfildern, 2009, p. 124
Heugten, Sjraar van, Leighton, John, Senzoku, Nobuyuki, Vincent van Gogh drawing exhibition : Van Gogh and his time from the Van Gogh Museum and the H.W. Mesdag Museum, [S.l.], 2000, p. 38, 164
Heugten, Sjraar van, Vincent van Gogh drawings : volume 1 : the early years 1880-1883 : Van Gogh Museum, Amsterdam, 1996, p. 79-82
Blotkamp, Carel, Vincent van Gogh entre terre et ciel : les paysages, Ostfildern, 2009, p. 124
Pickvance, Ronald, Vincent van Gogh exhibition, Tokyo, 1985, p. 86-87
Heugten, Sjraar van, Vincent van Gogh tekeningen : vroege jaren 1880-1883 : Van Gogh Museum : I, Amsterdam, 1996, p. 79-82
Blotkamp, Carel, Vincent van Gogh zwischen Erde und Himmel : die Landschaften, Ostfildern, 2009, p. 124
Stolwijk, Chris, Heugten, Sjraar van, Jansen, Leo, Blühm, Andreas, Vincents Wahlverwandtschaften : Van Goghs Musée imaginaire, Amsterdam, 2003, p. 189, 307
Nelemans, Rebecca, Dirven, Ron, Zaaier : het begin van een carrière : Vincent van Gogh in Etten, Breda, 2010, p. 24, 104-105
Hofstra, Feikje Wimmie, Haagse streken van Vincent van Gogh 30-03-1953 - 29-07-1890, Den Haag, 2019, p. 99-100
Hofstra, Feikje Wimmie, Experience Vincent van Gogh in The Hague 30-03-1853 - 29-07-1890, Den Haag, 2019, p. 99-100
Kahng, Eik, Cronan, Todd, Misteli, David, Rainof, Rebecca, Skokowski, Rachel, Heugten, Sjraar van, Young, Marnin, Through Vincent's eyes : Van Gogh and his sources, New Haven, 2021, p. 33
Naifeh, Steven, Van Gogh and the artists he loved, New York, 2021, p. iv-vi, 39
