De armen en het geld
Vincent van Gogh (1853 - 1890), Den Haag, september-oktober 1882
krijt, waterverf, pen in inkt, op papier, 37.9 cm x 56.6 cm
Credits (verplicht te vermelden): Van Gogh Museum, Amsterdam (Vincent van Gogh Stichting)
‘HEDEN TREKKING STAATSLOTERIJ’ staat er op de muur. Er komen veel mensen op af. Vincent schreef aan zijn broer Theo dat hij dit zag op een regenachtige dag in Den Haag.
Hij was geraakt door de (ijdele) hoop van deze armoedig geklede ‘stakkers’. Zou het zuurverdiende geld dat ze uitgaven aan een staatslot ook maar iets opleveren? Dat inspireerde hem tot de titel De armen en het geld.
Over het afbeelden van groepen schreef hij eerder: ‘wat is het moeielijk daar leven en beweging in te krijgen en de figuren op hun plaats en van elkaar af te krijgen.’
- F-nummer
- F0970
- JH-nummer
- JH0222
- Inventarisnummer
- d0376V1962
- Afmetingen
- 37.9 cm x 56.6 cm
- Herkomst
- Na oktober 1882 bij zijn broer Theo van Gogh, Parijs; na zijn overlijden op 25 januari 1891 geërfd door zijn weduwe Jo van Gogh-Bonger en hun zoon Vincent Willem van Gogh, Parijs; tot haar overlijden op 2 september 1925 beheerd door Jo van Gogh-Bonger, Bussum/Amsterdam/Laren; vanaf 22 oktober 1931 in bruikleen gegeven door Vincent Willem van Gogh, Laren aan het Stedelijk Museum, Amsterdam; 10 juli 1962 overgedragen door Vincent Willem van Gogh aan de Vincent van Gogh Stichting, Amsterdam; 21 juli 1962 overeenkomst Vincent van Gogh Stichting en de Staat der Nederlanden waarin zorg en beheer van de collectie en plaatsing daarvan in een te realiseren Rijksmuseum Vincent van Gogh te Amsterdam aan de Staat wordt toevertrouwd; tot de opening van het museum op 2 juni 1973 in bruikleen gegeven aan het Stedelijk Museum, Amsterdam; vanaf 2 juni 1973 in permanent bruikleen gegeven aan het Rijksmuseum Vincent van Gogh, vanaf 1 juli 1994 Van Gogh Museum, Amsterdam.
- kunstenaar
- Vincent van Gogh
- Credits (verplicht te vermelden)
- Van Gogh Museum, Amsterdam (Vincent van Gogh Stichting)
Amsterdam, Van Gogh Museum, Van Gogh aan het werk, 1 mei 2013-13 januari 2014
Amsterdam, Van Gogh Museum, Van Goghs brieven. De kunstenaar aan het woord, 9 oktober 2009-3 januari 2010
Wenen, Albertina, Vincent van Gogh. Gezeichnete Bilder, 4 september-7 december 2008, nr. 8
Amsterdam, Van Gogh Museum, Van Goghs tekeningen: nieuwe inzichten, 13 juli-7 oktober 2007
Tokyo, Seiji Togo Memorial Yasuda Kasai Museum of Art, Vincent van Gogh drawing exhibition. Van Gogh and his time from the Van Gogh Museum and the H.W. Mesdag Museum, 14 september-13 november 2000, nr. 4
Tokyo, Tobu Museum of Art, A Hawaii Treasury: masterpieces from the Honolulu Academy of Arts, 13 maart-21 mei 2000, nr. 4
Florence, Istituto Universitario Olandese di Storia dell'Arte, Van Gogh in nero. La grafica, 10 oktober-14 december 1997, nr. 38
Amsterdam, Van Gogh Museum, Vincent van Gogh tekeningen. Vroege jaren 1880-1883, 10 mei-15 september 1996, nr. zonder nr.
Otterlo, Kröller-Müller Museum, Vincent van Gogh. Tekeningen, 30 maart-29 juli 1990, nr. 60
Ōsaka, National Museum of Art, Vincent van Gogh from Dutch collections. Religion, humanity, nature, 21 februari-31 maart 1986, nr. 30
Nagoya, Nagoya City Art Museum, Vincent van Gogh exhibition, 21 december 1985-2 februari 1986, nr. 8
Tokyo, National Museum of Western Art (Tokyo), Vincent van Gogh exhibition, 12 oktober-8 december 1985, nr. 8
Den Haag, Gemeentemuseum Den Haag, De Haagse School. Hollandse meesters van de 19e eeuw, 5 augustus-31 oktober 1983, nr. 149
Londen, Royal Academy of Arts, The Hague School. Dutch Masters of the 19th Century, 16 april-10 juli 1983, nr. 149
Parijs, Grand Palais, L'Ecole de la Haye. Les maitres Hollandais du 19ème siècle, 15 januari-28 maart 1983, nr. 149
Amsterdam, Rijksmuseum Vincent van Gogh, Vincent van Gogh in zijn Hollandse jaren. Kijk op stad en land door Van Gogh en zijn tijdgenoten 1870-1890, 13 december 1980-22 maart 1981, nr. 65
Nagoya, Aichi Prefectural Art Gallery, Vincent van Gogh exhibition, 24 februari-14 maart 1977, nr. 2
Kyoto, National Museum of Modern Art (Kyoto), Vincent van Gogh exhibition, 6 januari-20 februari 1977, nr. 2
Tokyo, National Museum of Western Art (Tokyo), Vincent van Gogh exhibition, 30 oktober-19 december 1976, nr. 2
Amsterdam, Rijksmuseum Vincent van Gogh, De verzameling engelse prenten van Vincent van Gogh, 24 september-31 december 1975, nr. 100
Amsterdam, Rijksmuseum Vincent van Gogh, De verzameling Engelse prenten van Vincent van Gogh, 25 september 1975-september 1976
Reading (Engeland), Reading Museum and Art Gallery, English Influences on Vincent van Gogh, 21 juni-12 juli 1975, nr. 100
Brighton, Gardner Centre Gallery, English Influences on Vincent van Gogh, 24 mei-14 juni 1975, nr. 100
Bradford, Cartwright Hall, English Influences on Vincent van Gogh, 26 april-18 mei 1975, nr. 100
Sheffield, Graves Gallery (Museums Sheffield), English Influences on Vincent van Gogh, 29 maart-20 april 1975, nr. 100
Londen, Victoria and Albert Museum, English Influences on Vincent van Gogh, 30 januari-23 februari 1975, nr. 100
Leigh, Turnpike Gallery, English Influences on Vincent van Gogh, 1 januari-22 maart 1975, nr. 100
Newcastle upon Tyne, Laing Art Gallery, English Influences on Vincent van Gogh, 7 december 1974-12 januari 1975, nr. 100
Nottingham (Engeland), University Art Gallery, English Influences on Vincent van Gogh, 5-30 november 1974, nr. 100
Bordeaux, Musée des Beaux-Arts (Bordeaux), Vincent van Gogh. Collection du Musée National Vincent van Gogh à Amsterdam, 21 april-20 juni 1972, nr. 41
Parijs, Musée de l'Orangerie, Vincent van Gogh. Collection du Musée National Vincent van Gogh à Amsterdam, 21 december 1971-10 april 1972, nr. 118
New York, NY, Brooklyn Museum of Art, Vincent van Gogh. Paintings and Drawings, 14 februari-4 april 1971, nr. 70
San Francisco, M.H. de Young Memorial Museum, Vincent van Gogh. Paintings and Drawings, 11 december 1970-31 januari 1971, nr. 70
Baltimore, Baltimore Museum of Art, Vincent van Gogh. Paintings and Drawings, 11 oktober-29 november 1970, nr. 70
Columbus (Ohio), Columbus Gallery of Fine Arts, Vincent van Gogh. Paintings and Drawings, 5 maart-5 april 1970, nr. 2
Saint Louis (Missouri), City Art Museum of Saint Louis, Vincent van Gogh. Paintings and Drawings, 20 december 1969-1 februari 1970, nr. 70
Los Angeles, Los Angeles County Museum of Art, Vincent van Gogh. Paintings and Drawings, 14 oktober-1 december 1969, nr. 70
Humlebaek, Louisiana Museum of Modern Art, Vincent van Gogh. Tegninger og akvareller, 25 januari-16 maart 1969, nr. 2
Londen, Hayward Gallery, Vincent van Gogh. Paintings and Drawings of the Vincent van Gogh Foundation Amsterdam, 23 oktober 1968-12 januari 1969, nr. 10
Ottawa, National Gallery of Canada, Vincent van Gogh. Drawings, Watercolors, 14 maart-15 april 1968, nr. 6
Luik, Musée des Beaux-Arts (Liège), Vincent van Gogh. Dessins, aquarelles, 3 maart-30 september 1968, nr. 6
Toledo (Ohio), Toledo Museum of Art, Vincent van Gogh. Drawings, Watercolors, 20 januari-3 maart 1968, nr. 6
Philadelphia (Pennsylvania), Philadelphia Museum of Art, Vincent van Gogh. Drawings, Watercolors, 17 november-31 december 1967, nr. 6
Dallas, Dallas Museum of Art, Vincent van Gogh. Drawings, Watercolors, 6 oktober-4 november 1967, nr. 6
Zürich, Kunsthaus Zürich, Vincent van Gogh. Dessins, aquarelles, 5 april-4 juni 1967, nr. 6
Lille, Palais des Beaux-Arts (Lille), Vincent van Gogh. Dessins, aquarelles, 14 januari-13 maart 1967, nr. 6
Albi, Musée Toulouse-Lautrec, Vincent van Gogh. Dessinateur, 27 mei-31 augustus 1966, nr. 5
Parijs, Institut Néerlandais, Vincent van Gogh. Dessinateur, 28 januari-20 maart 1966, nr. 5
New York, NY, Solomon R. Guggenheim Museum, Vincent van Gogh. Paintings, Watercolors and Drawings, 2 april-28 juni 1964, nr. 64
Washington, Washington Gallery of Modern Art, Vincent van Gogh. Paintings, Watercolors and Drawings, 2 februari-19 maart 1964, nr. 64
Humlebaek, Louisiana Museum of Modern Art, Vincent van Gogh. Malerier og tegninger, 24 oktober-15 december 1963, nr. 64
Breda, Cultureel Centrum De Beyerd, Nederlandse aquarellen en gouaches van 1850 tot heden, 26 januari-6 maart 1962, nr. 55
Luik, Musée des Beaux-Arts (Liège), Aquarelles et gouaches Hollandaises de 1850 à nos jours / Nederlandse aquarellen en gouaches van 1850 tot heden, 24 november 1961-8 januari 1962, nr. 55
Scarborough, Scarborough Art Gallery, Dutch Graphic Art, 12-17 juni 1961
Göteborg, Göteborgs Konsthallen, Vincent van Gogh. Akvareller, teckningar, oljestudier, brev, 15-30 maart 1958
Sandviken, Konsthallen, Vincent van Gogh. Akvareller, teckningar, oljestudier, brev, 27 februari-11 maart 1958
Östersund, Konstmuseet, Vincent van Gogh. Akvareller, teckningar, oljestudier, brev, 8-23 februari 1958
Umeå, Länsmuseet, Vincent van Gogh. Akvareller, teckningar, oljestudier, brev, 18 januari-2 februari 1958
Kiruna, Norrmalmsskolan, Vincent van Gogh. Akvareller, teckningar, oljestudier, brev, 29 december 1957-13 januari 1958
Luleå, Shopping, Vincent van Gogh. Akvareller, teckningar, oljestudier, brev, 4-19 december 1957
Stockholm, Nationalmuseum (Stockholm), Vincent van Gogh. Akvareller, teckningar, oljestudier, brev, 5 oktober-22 november 1957, nr. 8
Nijmegen, Waaggebouw, Tekeningen en aquarellen van Vincent van Gogh, 13 maart-15 april 1957, nr. 9
Amsterdam, Stedelijk Museum Amsterdam, Vincent van Gogh, 24 juni-september 1955, nr. 12
Antwerpen, Zaal Comité voor Artistieke Werking, Vincent van Gogh, 7 mei-19 juni 1955, nr. 39
Bern, Kunstmuseum (Bern), Vincent van Gogh, 27 november 1954-30 januari 1955, nr. 81
Toledo (Ohio), Toledo Museum of Art, Vincent van Gogh 1853-1890, 7 maart-30 april 1954, nr. 15
Philadelphia (Pennsylvania), Philadelphia Museum of Art, Vincent van Gogh 1853-1890, 2 januari-28 februari 1954, nr. 15
Saint Louis (Missouri), City Art Museum of Saint Louis, Vincent van Gogh 1853-1890, 17 oktober-13 december 1953, nr. 15
Amsterdam, Stedelijk Museum Amsterdam, Eeuwfeest Vincent van Gogh, 23 juli-20 september 1953, nr. 12
Otterlo, Kröller-Müller Museum, Eeuwfeest Vincent van Gogh, 24 mei-19 juli 1953, nr. 12
Den Haag, Gemeentemuseum Den Haag, Vincent van Gogh, 30 maart-17 mei 1953, nr. 9
Zürich, Kunsthaus Zürich, Van Gogh. Zeichnungen und Aquarelle aus der Vincent van Gogh-Stiftung im Stedelijk Museum Amsterdam, 24 januari-1 maart 1953, nr. 9
Chicago, Art Institute of Chicago, Vincent van Gogh Paintings and Drawings. A Special Loan Exhibition, 1 februari-16 april 1950, nr. 22
New York, NY, Metropolitan Museum of Art, Vincent van Gogh Paintings and Drawings. A Special Loan Exhibition, 21 oktober 1949-15 januari 1950, nr. 22
Den Haag, Gemeentemuseum Den Haag, Vincent van Gogh. Collectie ir. V.W. van Gogh, 12 oktober 1948-10 januari 1949, nr. 178
Hilversum, Goois Museum, Tekeningen van Vincent van Gogh, 20 maart-17 april 1948
Rotterdam, Museum Boymans, Vincent van Gogh. Tekeningen uit de verzameling van Ir. V.W. van Gogh, 28 juni-augustus 1947, nr. 11
Groningen, Kunstlievend Genootschap Pictura, Tentoonstelling van tekeningen en aquarellen van Vincent van Gogh uit de collectie van Ir. V.W. van Gogh, 25 mei-15 juni 1947, nr. 8
Amsterdam, Stedelijk Museum Amsterdam, Vincent van Gogh. Werken uit de verzameling van Ir. V.W. van Gogh, in bruikleen afgestaan aan de Gemeente Amsterdam, 14 februari 1931-1931, nr. 100
Enschede, Openbare Leeszaal (Kunstzaal H.B. Blijdensteinstichting), Tentoonstelling van teekeningen, aquarellen en schilderijen door Vincent van Gogh, 13-27 februari 1931
Leeuwarden, Fries Museum, Tentoonstelling van teekeningen, aquarellen en schilderijen door Vincent van Gogh, 24 januari-8 februari 1931
Groningen, Groote Sociëteit (Groningen), Tentoonstelling van teekeningen, aquarellen en schilderijen door Vincent van Gogh, 4-19 januari 1931
Arnhem, De Korenbeurs, Tentoonstelling van teekeningen, aquarellen en schilderijen door Vincent van Gogh, 12-26 december 1930
Amsterdam, Stedelijk Museum Amsterdam, Tentoonstelling van aquarellen en teekeningen van Vincent van Gogh, 19 oktober-1 december 1929, nr. 5
Parijs, Galerie Dru, Aquarelles, dessins et pastels de Van Gogh (1853-1890), 23 juni-12 juli 1928, nr. 11
Hannover, Kestner-Gesellschaft, Van Gogh. Ausstellung 100 Aquarelle, Zeichnungen und einige Gemälde, 3-28 april 1928, nr. 10
Wenen, Neue Galerie, Vincent van Gogh. Aquarelle und Handzeichnungen, 20 februari-25 maart 1928, nr. 10
Berlijn, Galerie Otto Wacker, Vincent van Gogh. Erste grosse Ausstellung seiner Zeichnungen und Aquarelle, 6 december 1927-31 januari 1928, nr. 10
München, Glaspalast, I. Allgemeine Kunst-Ausstellung, 1 juni-3 oktober 1926, nr. 2110
Amsterdam, Gebouw voor Beeldende Kunst, Vincent van Gogh tentoonstelling, 29 maart-11 mei 1924, nr. 17
Amsterdam, Stedelijk Museum Amsterdam, Tentoonstelling van teekeningen door Vincent van Gogh in het Stedelijk Museum, 22 december 1914-19 januari 1915, nr. 31
Middelburg, Sociëteit Sint Joris, Tentoonstelling van werken van Vincent van Gogh (verzameling mevr. Cohen Gosschalk), 25 maart-1 april 1906
Rotterdam, Kunstzalen Oldenzeel, Tentoonstelling Vincent van Gogh, 26 januari-28 februari 1906, nr. 58
Amsterdam, Stedelijk Museum Amsterdam, Tentoonstelling Vincent van Gogh, 15 juli-1 september 1905, nr. 257
Groningen, Groningsch Museum, [titel onbekend], 1-7 april 1897
Hulsker, Jan, complete works of Vincent van Gogh, Tokyo, 1978, vol. 1, pl. 21
Wadley, N., drawings of van Gogh, London [etc.], 1969, p. 28
Dumas, Charles, Leeuw, Ronald de, Sillevis, John, Ecole de la Haye : les maitres Hollandais du 19ème siècle, Paris ; Londres ; la Haye, 1983, p. 302
Dumas, Charles, Leeuw, Ronald de, Sillevis, John, Haagse School : Hollandse meesters van de 19e eeuw, Den Haag ; Parijs ; Londen, 1983, p. 302
Impressionist and 20th century works on paper, London, 2001, p. 32
Bernard, Bruno, In de ban van het spel : loterijen in Europa, Brussel, 2004
Dumas, Charles, Leeuw, Ronald de, Sillevis, John, L'Ecole de la Haye : les maitres Hollandais du 19ème siècle, Paris ; Londres ; la Haye, 1983, p. 302
Dautzenberg, J.A., Literatuur : geschiedenis en leesdossier, Den Bosch, 1999, p. 170
Reynaerts, Jenny, Mirror of reality : 19th-century painting in the Netherlands, [Amsterdam], 2019, p. 298-299
Uitert, Evert van, Hoyle, Michael, Crimpen, Han van, Rijksmuseum Vincent van Gogh, Amsterdam, 1987, p. 116-117, 390
Reynaerts, Jenny, Spiegel van de werkelijkheid : 19de-eeuwse schilderkunst in Nederland, [Amsterdam], 2019, p. 298-299
Vellekoop, Marije, Hendriks, Ella, Jansen, Leo, Meedendorp, Teio, Bakker, Nienke, Dijk, Maite van, Van Gogh's studio practice, Amsterdam, 2013, p. 398
Havlicek, William J., Van Gogh's untold journey : revelations of faith, family, and artistic inspiration, Amsterdam, 2010, p. 47
Schröder, Klaus Albrecht, Widauer, Heinz, Heugten, Sjraar van, Vellekoop, Marije, Leeman, Fred, Bailey, Martin, Van Gogh : gezeichnete Bilder, Köln, 2008, p. 134-135
Schröder, Klaus Albrecht, Widauer, Heinz, Heugten, Sjraar van, Vellekoop, Marije, Leeman, Fred, Bailey, Martin, Meedendorp, Teio, Van Gogh : heartfelt lines, Köln, 2008, p. 134-135
Westheider, Ortrud, Philipp, Michael, Heugten, Sjraar van, Hortolani, Valerie, Koldehoff, Stefan, Rathbone, Eliza E., Tostmann, Oliver, Vellekoop, Marije, Zimmermann, Michael F., Van Gogh : still lifes, Munich, 2019, p. 117, 120
Vellekoop, Marije, Bakker, Nienke, Dijk, Maite van, Hendriks, Ella, Van Gogh aan het werk, Amsterdam, 2013, p. 50
Bakker, Nienke, Van Gogh aan het werk : hoogtepunten, Amsterdam, 2013, p. 9-10
Vellekoop, Marije, Bakker, Nienke, Dijk, Maite van, Geldof, Muriel, Hendriks, Ella, Reissland, Birgit, Van Gogh at work, Amsterdam, 2019, p. 50
Dumas, Charles, Mast, M. van der, Van Gogh en Den Haag, Zwolle, cop. 1990, p. 125
Leeuw, Ronald de, Van Gogh Museum : schilderijen en pastels, Zwolle, 1993, p. 50
Thomson, Belinda, Van Gogh paintings : the masterpieces, London, 2018, p. 19
Thomson, Belinda, Van Gogh schilder : de meesterwerken, Amsterdam, 2016, p. 19, 188
Heugten, Sjraar van, Vellekoop, Marije, Zwikker, Roelie, Van Gogh tekenaar : de meesterwerken, Amsterdam, 2016, p. 37, 67, 186
Chatelet, A., Gogh, Vincent Willem van, Vincent van Gogh : dessins - aquarelles, [unpaged]
Pey, E.B.F., Pickvance, Ronald, Wolk, J. van der, Vincent van Gogh : tekeningen, Milaan, 1990, p. 111
Homburg, Cornelia, Reynaerts, Jenny, Greer, Joan Eileen, Sund, Judy Ellen, Vincent van Gogh : timeless country - modern city, Milano, 2010, p. 90-91
Heugten, Sjraar van, Vincent van Gogh drawings : volume 1 : the early years 1880-1883 : Van Gogh Museum, Amsterdam, 1996, p. 150-154
Wolf, N.H., Vincent van Gogh in de Kunstzalen-Oldenzeel te Rotterdam, p. 14-15
Heugten, Sjraar van, Vincent van Gogh tekeningen : vroege jaren 1880-1883 : Van Gogh Museum : I, Amsterdam, 1996, p. 150-154
Hofstra, Feikje Wimmie, Haagse streken van Vincent van Gogh 30-03-1953 - 29-07-1890, Den Haag, 2019, p. 88-89
Hofstra, Feikje Wimmie, Experience Vincent van Gogh in The Hague 30-03-1853 - 29-07-1890, Den Haag, 2019, p. 88-89