Vincent van Gogh bezat een grote hoeveelheid Japanse prenten. Waarom verzamelde hij deze prenten? Hoe maakte hij zijn selectie en waar kocht hij ze? Lees meer over zijn verzameling.
In de winter van 1886-87 kocht Vincent van Gogh in korte tijd 660 houtsneden bij de Parijse kunsthandelaar Siegfried Bing. Op de zolder van zijn galerie kon Van Gogh scharrelen in duizenden Japanse prenten. Ze waren bij Bing te koop voor lage prijzen.
Van Gogh schafte niet de bekendste en duurste werken aan. Hij koos voor prenten met felle kleuren en aantrekkelijke onderwerpen, zoals geisha’s in kimono’s en exotische landschappen.
Japan als voorbeeld
Van Gogh kocht de Japanse houtsneden waarschijnlijk in een opwelling. Hij wilde met de prenten gaan handelen. Dit kwam nooit van de grond. In de loop van 1887 ging hij ze beter bestuderen. In de herfst maakte hij drie geschilderde kopieën naar prenten uit zijn collectie. Ook gebruikte hij de prenten als achtergrond in (zelf)portretten. De kunst van de toekomst moest volgens Van Gogh kleurrijk en vrolijk zijn, net als de Japanse prentkunst.
Gebruikssporen
Vincent omringde zich met zijn Japanse prenten in het Parijse appartement dat hij met zijn broer Theo deelde. Hij prikte de Japanse prenten aan de muren van zijn atelier. Opvallend veel prenten hebben punaise- of speldengaatjes. Een aantal heeft zelfs verf- of olievlekken. Als je inzoomt op de hoeken van deze prenten, kun je die gebruikssporen zien.
Blijvende inspiratiebron
We weten dat Van Gogh de prenten liet rondslingeren terwijl hij aan het werk was. Al verhuisde hij regelmatig, hij nam altijd een aantal prenten mee. Omdat hij de prenten dicht bij zich had, kon hij ze ‘rustig en langdurig’ bestuderen. Binnen een jaar had hij ze niet langer nodig om de wereld te zien door een ‘Japanse bril’.
Van Gogh integreerde de Japanse stijlkenmerken in zijn kunst. Vanaf zijn tijd in Arles (Zuid-Frankrijk), 1888, werden zijn composities platter, feller van kleur, met een heldere lijnvoering en decoratieve patronen.
In het Van Gogh Museum
Dankzij de zorg van Theo en zijn weduwe Jo van Gogh-Bonger, kwam het merendeel van Van Goghs Japanse prenten uiteindelijk in het Van Gogh Museum terecht. Bekijk de meer dan 500 kleurige werken uit zijn verzameling en bewonder ze – net als Van Gogh.
- Bekijk de collectie Japanse prenten
- Lees meer over de 'verdwenen' prenten
- Ontdek hoe Van Gogh inspiratie vond in Japanse prenten: lees het verhaal
Het boek
Niet alleen zijn de Japanse prenten online te bewonderen. Ook is een boek verschenen dat gedetailleerd ingaat op Van Goghs verzameling en nieuwe inzichten biedt: Japanse prenten. De collectie van Vincent van Gogh.
Gebaseerd op nieuw onderzoek analyseren de auteurs de samenstelling en kwaliteit van de prenten. In het boek zijn circa 150 prenten opgenomen die Van Gogh in zijn bezit had. Geschreven door Chris Uhlenbeck, Louis van Tilborgh en Shigeru Oikawa. Verkrijgbaar in Nederlands en Engels. Prijs: € 35.